ข้าวอำบึ๊ง : สำหรับยะวา (ชวา) เรื่องเล่าจากอาหาร อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์และวิถีความเชื่อ

ความเป็นมาของชาวยะวาแห่งบางกอก

ในพื้นที่ใจกลางกรุงเทพมหานครอย่าง "สาทร" จะมีชุมชนมุสลิมที่เก่าแก่อายุร้อยกว่าปีตั้งอยู่ และเป็นศูนย์กลางของชาวยะวา (ชวา) หนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์อันหลากหลายของชาวมุสลิมแห่งกรุงเทพมหานคร อันมีมัสยิดยะวาซึ่งก่อสร้างในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่ยังสามารถธำรงเอกลักษณ์ทางสถาปัตยกรรมแบบชวาไว้ได้จนถึงปัจจุบัน ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางรวมความศรัทธาในศาสนนาอิสลามไว้อย่างมั่นคง

ชาวยะวาเป็นใครและเข้ามาในกรุงเทพฯ อย่างไร?

เกาะชวาในหมู่เกาะอินโดนีเซียเป็นอู่อารยธรรมที่สำคัญแห่งหนึ่งบนภาคพื้นหมู่เกาะของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ชาวชวา (Javanese People) ถือเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ใหญ่ที่สุดในบรรดากลุ่มชาติพันธุ์ของเกาะซึ่งมีอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่เข้มแข็งและพัฒนาการทางประวัตศาสตร์ที่ยาวนาน แต่ในช่วงต้นคริสตศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมา ฮอลันดาได้เข้ามาแสวงหาผลประโยชน์ทางการค้าและนำไปสู่การเข้ายึดเกาะชวาเป็นอาณานิคมอย่างเป็นระบบ เมื่อคนพื้นถิ่นถูกกดดันทางสังคมด้วยระบบส่งส่วยและการเพาะปลูแแบบบังคับ (Enforcement Planting) ให้ชาวชวาบางส่วนโยกย้ายถิ่นฐานออกไปยังดินแดนต่าง ๆ รวมถึงสยามในขณะนั้น แม้ว่าจะมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ปรากฎเกี่ยวกับ "แขกชวา" ตั้งแต่สมัยอยุธยามาแล้ว แต่ชาวยะวากลับมาปรากฎชัดเจนในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ราวปลายรัชกาลที่ 4 เป็นต้นมา เมื่อรัชกาลที่ 5 ทางเสด็จประพาสชวาและทรงโปรดสวนพฤกษชาติและสวนประดับ จึงทรงขอชาวยะวากลับมายังสยามเพื่อจัดสวน ประกอบกับที่ชาวยะวาชักชวนเพื่อนพ้องเข้ามาทำมาหากินในกรุงเทพฯ ซึ่งก่อให้เกิดการตั้งชุมชนขึ้น นอกจากนี้ ยังมีชาวยะวาที่เดินทางเข้ามาในช่วยสงครามโลกครั้งที่ 2 ในฐานะแรงงานของทหารญี่ปุ่นด้วยเช่นกัน

อ่านบทความฉบับเต็ม  ข้าวอำบึ๊ง : สำหรับยะวา (ชวา) เรื่องเล่าจากอาหาร อัตลักษณ์ชาติพันธุ์ และวิถีความเชื่อ

ป้ายกำกับ ข้าวอำบึ๊ง มุสลิม-ยะวา ชาติพันธุ์กรุงเทพมหานคร