รายงานขั้นสรุปของโครงการวิจัยวัฒนธรรมโหบินเนียนในประเทศไทย  เป็นรายงานเล่มที่ 2 เนื้อหาเป็นผลการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการขุดค้นที่ถ้ำหมอเขียว จังหวัดกระบี่ และถ้ำซาไก จังหวัดตรัง ปีพ.ศ. 2534 และผลการวิเคราะห์ข้อมูลชาติพันธุ์วิทยาทางโบราณคดีของชนกลุ่มน้อยเผ่าซาไกที่จังหวัดตรัง โดยข้อมูลการสรุปได้แบ่งออกเป็น 4 บทตามลักษณะประเภทของข้อมูลที่ได้จากผลการวิเคราะห์ ซึ่งได้แก่ บทที่ 1 สภาพธรณีวิทยา ภูมิศาสตร์และผลการขุดค้นทางโบราณคดี ถ้ำหมอเขียว และถ้ำซาไก บทที่ 2 ผลการวิเคราะห์ตัวอย่างโบราณวัตถุที่ได้จากการขุดค้นทางโบราณคดีที่ถ้ำหมอเขียว และถ้ำซาไก ประจำปี 2534 บทที่ 3 ผลการวิเคราะห์และตีความข้อความทางโบราณคดีที่ได้จากการขุดค้นถ้ำหมอเขียว และถ้ำซาไกประจำปี 2534 และบทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูลชาติพันธุ์วิทยาทางโบราณคดี
 

ศึกษาพฤติกรรมของประชากรซาไกที่บ้านซาไก หมู่ที่ 3 ตำบลบ้านแหร อำเภอธารโต จังหวัดยะลา ในการดูแลสุขภาพตามความรู้ดั้งเดิมและการบำบัดรักษาด้วยวิธีการรักษาแผนใหม่ รวมถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของชาวซาไก ซึ่งเป็นผลมาจากปัจจัยแวดล้อมต่างๆ ทั้งสภาพภูมิศาสตร์ สภาพสังคมเศรษฐกิจและวัฒนธรรม รวมถึงได้รับอิทธิพลจากกลุ่มสังคมภายนอก เมื่อรูปแบบวิถีชีวิตในสังคมเร่ร่อนหาอาหารเพื่อยังชีพแบบดั้งเดิมของซาไกเปลี่ยนแปลงไป ความเชื่อเกี่ยวกับการดูแลรักษาสุขภาพแต่เดิมที่มักเชื่อในอำนาจการกระทำของผี ส่งผลต่อวิธีการรักษา เช่น การใช้เวทมนตร์คาถาเสกหมากพลู หรือที่เรียกว่าทำ "ซาโฮส"  แต่เมื่อเศรษฐกิจและสังคมเปลี่ยนแปลง ซาไกได้รับการจัดสรรที่ดินจากทางการให้เข้ามาตั้งหลักแหล่งถาวร มีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการยังชีพด้วยการรับจ้างและถางป่าแลกเปลี่ยนเงิน เมื่อซาไกได้รับอิทธิพลทางสังคมวัฒนธรรมและรูปแบบวิถีชีวิตจากชุมชนไทยพุทธและไทยมุสลิม ก็เริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล เพื่อให้เกิดการยอมรับจากกลุ่มสังคมในชุมชนใกล้เคียง รู้จักใช้ยาแผนปัจจุบันควบคู่ไปกับการรักษาด้วยวิธีการดั้งเดิมเมื่อเจ็บป่วย

ชาวซาไกซึ่งเป็นชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในป่าทางภาคใต้ของประเทศไทยนั้นมีภาษาพูดเป็นของตนเองแต่ไม่มีภาษาเขียน โดยภาษาซาไกจัดอยู่ในตระกูลออสโตรเอเชียติก (Austroasiatics) ซึ่งเป็นตระกูลภาษาใหญ่ตระกูลหนึ่งในเอเชียอาคเนย์ แต่กลับมีผู้ศึกษาภาษาซาไกในประเทศไทยเพียงคนเดียวเท่านั้น คือ รศ.ไพบูลย์ ดวงจันทร์ ซึ่งได้จำแนกภาษาซาไกออกเป็น 4 กลุ่ม คือ ภาษาซาไกกันซิว ซาไกแต็นแอ๊น ซาไกแตะเด๊ะ และซาไกยะฮาย สำหรับภาษาซาไกแต็นแอ๊นนั้นมีซาไกที่พูดได้อาศัยอยู่แถบจังหวัดสตูล ตรัง พัทลุงโดยมีจำนวนแค่ 100 คนเท่านั้น ผู้วิจัยจึงสนใจศึกษาภาษาซาไกแต็นแอ๊นที่ชาวซาไกอำเภอปะเหลียน จังหวัดตรังใช้พูดกันในปี พ.ศ 2531 - 2532 ตั้งแต่ระบบหน่วยเสียง พยางค์ คำ การเน้นเสียง ทำนองเสียง โดยมีผู้ให้ข้อมูลบอกภาษา (informant) เป็นชาวซาไกแต็นแอ๊นจากบ้านเจ้าพะ หมู่ที่ 4 ตำบลปะเหลียน อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง จำนวน 4 คน

วิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอกทางด้านรัฐศาสตร์ เป็นผลการศึกษาเกี่ยวกับกลุ่มชาติพันธุ์โอรัง อัสลี ที่มีถิ่นอาศัยอยู่ทางตะวันตกของมาเลเซีย การศึกษาผ่านมิติทางประวัติศาสตร์ 3 ช่วงเวลา ได้แก่ ก่อนอาณานิคม ยุคอาณานิคม และหลังอาณานิคม แสดงให้เห็นว่า กลุ่มชาติพันธุ์โอรัง อัสลี มีพัฒนาการของอัตลักษณ์ร่วมของความเป็นโอรัง อัสลี      (a common pan-Orang Asli identity) และจิตสำนึกทางการเมือง (political consciousness)  ชาวโอรัง อัสลีกลุ่มชนที่มีถิ่นที่อยู่กระจัดกระจายจึงไม่เป็นไปตามแรงผลักทางการเมือง ด้วยเหตุปัจจัยสำคัญ 2 ประการคือ ที่ดิน และศาสนาอิสลาม เป็นตัวบ่งชี้สำคัญอย่างยิ่งต่อแรงขับเคลื่อนสำคัญเบื้องหลังการรวมตัวทางการเมือง ดังนั้นชาวโอรัง อัสลีจึงเป็นกังวลเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินและอิสรภาพทางศาสนา ผลการศึกษาพวกเขาสามารถต่อรองในการดำรงอยู่กับรัฐมาเลเซียและผู้ปกครองในยุคก่อนอาณานิคม ลักษณะของความสัมพันธ์ดังกล่าวนี้เป็นที่มมาของสมมติฐานของงานวิจัยชิ้นนี้ว่า โอรัง อัสลีเป็นกลุ่มหนึ่งที่มีอำนาจทางการเมืองในมาเลเซีย

วิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอกทางด้านรัฐศาสตร์ เป็นผลการศึกษาเกี่ยวกับกลุ่มชาติพันธุ์โอรัง อัสลี ที่มีถิ่นอาศัยอยู่ทางตะวันตกของมาเลเซีย การศึกษาผ่านมิติทางประวัติศาสตร์ 3 ช่วงเวลา ได้แก่ ก่อนอาณานิคม ยุคอาณานิคม และหลังอาณานิคม แสดงให้เห็นว่า กลุ่มชาติพันธุ์โอรัง อัสลี มีพัฒนาการของอัตลักษณ์ร่วมของความเป็นโอรัง อัสลี      (a common pan-Orang Asli identity) และจิตสำนึกทางการเมือง (political consciousness)  ชาวโอรัง อัสลีกลุ่มชนที่มีถิ่นที่อยู่กระจัดกระจายจึงไม่เป็นไปตามแรงผลักทางการเมือง ด้วยเหตุปัจจัยสำคัญ 2 ประการคือ ที่ดิน และศาสนาอิสลาม เป็นตัวบ่งชี้สำคัญอย่างยิ่งต่อแรงขับเคลื่อนสำคัญเบื้องหลังการรวมตัวทางการเมือง ดังนั้นชาวโอรัง อัสลีจึงเป็นกังวลเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินและอิสรภาพทางศาสนา ผลการศึกษาพวกเขาสามารถต่อรองในการดำรงอยู่กับรัฐมาเลเซียและผู้ปกครองในยุคก่อนอาณานิคม ลักษณะของความสัมพันธ์ดังกล่าวนี้เป็นที่มมาของสมมติฐานของงานวิจัยชิ้นนี้ว่า โอรัง อัสลีเป็นกลุ่มหนึ่งที่มีอำนาจทางการเมืองในมาเลเซีย ทั่วทุกหนแห่ง ดังนั้นชาวโอรัง อัสลีจึงเป็นกังวลเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินและอิสรภาพทางศาสนา ผ่านระยะเวลาที่พวกเขาสามารถต่อรองในการดำรงอยู่กับรัฐมาเลเซียและผู้ปกครองในยุคก่อนอาณานิคม ลักษณะของความสัมพันธ์ดังกล่าวนี้ของพวกเขาแสดงในสมมติฐานของงานวิจัยชิ้นนี้ว่า โอรัง อัสลีเป็นกลุ่มหนึ่งที่มีอำนาจทางการเมืองในมาเลเซีย