ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) สำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพาทิศ (École française d'Extrême-Orient (EFEO)) เครือข่ายพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นและคลังข้อมูลชุมชน ร่วมจัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้สู่สาธารณะ เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการสักและวัฒนธรรมการสักที่ปรากฏอยู่ในสังคมในพื้นที่ดินแดนประเทศไทยและกัมพูชาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งบ่งชี้ถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรม และความหลากหลายของบุคคลในระดับปัจเจก รวมถึงจะสร้างบทสนทนาโต้ตอบกับผู้เข้าร่วมงาน ผ่านการจัดแสดงนิทรรศการและการเสวนาวิชาการในพื้นที่เรียนรู้ของ ศมส.

การจัดแสดงนิทรรศการจะมีขึ้นระหว่างวันที่ 7 กันยายน – 30 ธันวาคม 2565 โดยนิทรรศการแบ่งออกเป็น 2 ชุด คือ (1) ชุดนิทรรศการภาพสักยันต์เนื่องในพิธีกรรมทางพุทธศาสนาของพระและเกจิอาจารย์จากประเทศกัมพูชาและประเทศไทยที่บันทึกไว้โดย โอลิวิเย่ร์ เดอ แบร์นง (Olivier de Bernon) และฟรองซัวส์ ลาจิราร์ด (François Lagirard) นักวิชาการของสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพาทิศ (École française d'Extrême-Orient (EFEO)) และ (2) ชุดนิทรรศการภาพถ่ายของกลุ่ม “คนป่าบ้าขาลาย” กลุ่มคนที่ศึกษา สืบค้น อนุรักษ์ สืบทอด และเผยแพร่วัฒนธรรมการสักขาลายโบราณล้านนา ผู้ถ่ายบันทึกประเพณีการสักขาลาย หรือการสักลายในบริเวณต้นขาและลำตัวช่วงล่างเพื่อการปกป้องคุ้มครองภัย โดยประเพณีดังกล่าวยังเป็นที่ปฏิบัติกันอยู่ทุกวันนี้ โดยอาจารย์สักตามหมู่บ้านชนบทชายแดนทางเหนือของประเทศไทยบางแห่ง ลายสักกลุ่มนี้มีแม่ลายมาจากฐานความเชื่อและสุนทรียศาสตร์ของท้องถิ่น ไม่ได้มีที่มาจากแบบแผนหรือแนวคิดทางพระพุทธศาสนารวมอยู่ด้วย

ในขณะที่การเสวนาวิชาการ ที่จะจัดขึ้นวันที่ 7 กันยายน 2565 จะเป็นการบรรยายและพูดคุยเชิงวิชาการประกอบนิทรรศการ โดยนักวิชาการชาวไทยและชาวต่างชาติ พร้อมทั้งนำเสนอข้อมูลความรู้ที่ขยายความเพิ่มขึ้นจากนิทรรศการ ชี้ให้เห็นถึงความเกี่ยวข้องและพัฒนาการของการสักกับบริบททางประวัติศาสตร์และบริบททางสังคมวัฒนธรรมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ ภายในวันดังกล่าว ยังมีการสาธิตการสักขาลายของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง เพื่อให้ผู้เข้าชมได้เห็นข้อมูลเชิงประจักษ์ ได้เห็นถึงกระบวนการและขั้นตอนการสัก ได้พูดคุยกับอาจารย์สักลาย และยังเป็นการเพิ่มประสบการณ์ด้านผัสสะกับผู้เข้าชม

กำหนดการและกิจกรรม

• นิทรรศการ “สักลาย: ศิลปะแห่งศรัทธาบนเรือนร่าง”  วันพุธที่ ๗ กันยายน – วันที่ ๓๐ ธันวาคม ๒๕๖๕
• เสวนาวิชาการวัฒนธรรมการสักในประเทศไทยและกัมพูชา และสาธิตการสักขาลายโบราณ

วันพุธที่ ๗ กันยายน ๒๕๖๕ ณ หอประชุม ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

๑๒.๐๐ – ๑๓.๐๐ น. ลงทะเบียน

๑๓.๐๐ – ๑๔.๐๐ น. พิธีเปิดนิทรรศการ “สักลาย: ศิลปะแห่งศรัทธาบนเรือนร่าง”

กล่าวต้อนรับ โดย ดร.นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ ผู้อำนวยการศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร

กล่าวเปิดนิทรรศการ โดย Gregory Kourilsky ผู้อำนวยการสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพทิศ (EFEO) กรุงเทพมหานคร

๑๔.๐๐ – ๑๔.๔๕ น. เสวนาวิชาการ “วัฒนธรรมการสักในกัมพูชา”

วิทยากร Olivier de Bernon สำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพทิศ (EFEO)

๑๔.๔๕ – ๑๕.๐๐ น. พักรับประทานอาหารว่าง

๑๕.๐๐ – ๑๖.๐๐ น. เสวนาวิชาการ “วัฒนธรรมการสักในล้านนา

วิทยากร พระครูปลัดสุวัฒนจริยคุณ พิพิธภัณฑ์เมืองขุนควร วัดธรรมิการาม จ.พะเยา

           อาจารย์ภูเดช แสนสา หอศาสตราแสนเมืองฮอม จ.แพร่

           ดำเนินรายการ นายดอกรัก พยัคศรี นักวิชาการคลังข้อมูล ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร

๑๖.๐๐ – ๑๗.๐๐ น. เสวนาวิชาการ “รอยสัก: บันทึกศรัทธาบนผิวหนัง และสาธิตการสักขาลายโบราณ

วิทยากร พระอาจารย์ศุภชัย ชยสุโภ อาจารย์สักยันต์และสักขาลาย วัดสวนดอก จ.เชียงใหม่

นายศราวุธ แววงาม ช่างสักขาลายโบราณ จ.เชียงใหม่         

เสวนาและดำเนินรายการ นายพงศธร บัวคำปัน ผู้ช่วยวิจัย สำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพทิศ (EFEO)

- สาธิตการสักขาลายโบราณ โดย อาจารย์ละดา ศรีอุเบท อาจารย์สักขาลาย, นายประยูร ไพรบุญเลิศ ล่ามและคนตรึงหนัง, เดอซอ ศรีอุเบท ผู้ช่วยสัก

หมายเหตุ: กำหนดการอาจเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะสม