สมัครสมาชิก   
| |
ค้นหาข้อมูล
ค้นหาแบบละเอียด
  •   ความเป็นมาและหลักเหตุผล

    เพื่อรวบรวมงานวิจัยทางชาติพันธุ์ที่มีคุณภาพมาสกัดสาระสำคัญในเชิงมานุษยวิทยาและเผยแผ่สาระงานวิจัยแก่นักวิชาการ นักศึกษานักเรียนและผู้สนใจให้เข้าถึงงานวิจัยทางชาติพันธุ์ได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น

  •   ฐานข้อมูลจำแนกกลุ่มชาติพันธุ์ตามชื่อเรียกที่คนในใช้เรียกตนเอง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้ คือ

    1. ชื่อเรียกที่ “คนอื่น” ใช้มักเป็นชื่อที่มีนัยในทางเหยียดหยาม ทำให้สมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ รู้สึกไม่ดี อยากจะใช้ชื่อที่เรียกตนเองมากกว่า ซึ่งคณะทำงานมองว่าน่าจะเป็น “สิทธิพื้นฐาน” ของการเป็นมนุษย์

    2. ชื่อเรียกชาติพันธุ์ของตนเองมีความชัดเจนว่าหมายถึงใคร มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมอย่างไร และตั้งถิ่นฐานอยู่แห่งใดมากกว่าชื่อที่คนอื่นเรียก ซึ่งมักจะมีความหมายเลื่อนลอย ไม่แน่ชัดว่าหมายถึงใคร 

     

    ภาพ-เยาวชนปกาเกอะญอ บ้านมอวาคี จ.เชียงใหม่

  •  

    จากการรวบรวมงานวิจัยในฐานข้อมูลและหลักการจำแนกชื่อเรียกชาติพันธุ์ที่คนในใช้เรียกตนเอง พบว่า ประเทศไทยมีกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 62 กลุ่ม


    ภาพ-สุภาษิตปกาเกอะญอ
  •   การจำแนกกลุ่มชนมีลักษณะพิเศษกว่าการจำแนกสรรพสิ่งอื่นๆ

    เพราะกลุ่มชนต่างๆ มีความรู้สึกนึกคิดและภาษาที่จะแสดงออกมาได้ว่า “คิดหรือรู้สึกว่าตัวเองเป็นใคร” ซึ่งการจำแนกตนเองนี้ อาจแตกต่างไปจากที่คนนอกจำแนกให้ ในการศึกษาเรื่องนี้นักมานุษยวิทยาจึงต้องเพิ่มมุมมองเรื่องจิตสำนึกและชื่อเรียกตัวเองของคนในกลุ่มชาติพันธุ์ 

    ภาพ-สลากย้อม งานบุญของยอง จ.ลำพูน
  •   มโนทัศน์ความหมายกลุ่มชาติพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาต่างๆ กัน

    ในช่วงทศวรรษของ 2490-2510 ในสาขาวิชามานุษยวิทยา “กลุ่มชาติพันธุ์” คือ กลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมเฉพาะแตกต่างจากกลุ่มชนอื่นๆ ซึ่งมักจะเป็นการกำหนดในเชิงวัตถุวิสัย โดยนักมานุษยวิทยาซึ่งสนใจในเรื่องมนุษย์และวัฒนธรรม

    แต่ความหมายของ “กลุ่มชาติพันธุ์” ในช่วงหลังทศวรรษ 
    2510 ได้เน้นไปที่จิตสำนึกในการจำแนกชาติพันธุ์บนพื้นฐานของความแตกต่างทางวัฒนธรรมโดยตัวสมาชิกชาติพันธุ์แต่ละกลุ่มเป็นสำคัญ... (อ่านเพิ่มใน เกี่ยวกับโครงการ/คู่มือการใช้)


    ภาพ-หาดราไวย์ จ.ภูเก็ต บ้านของอูรักลาโว้ย
  •   สนุก

    วิชาคอมพิวเตอร์ของนักเรียน
    ปกาเกอะญอ  อ. แม่ลาน้อย
    จ. แม่ฮ่องสอน


    ภาพโดย อาทิตย์    ทองดุศรี

  •   ข้าวไร่

    ผลิตผลจากไร่หมุนเวียน
    ของชาวโผล่ว (กะเหรี่ยงโปว์)   
    ต. ไล่โว่    อ.สังขละบุรี  
    จ. กาญจนบุรี

  •   ด้าย

    แม่บ้านปกาเกอะญอ
    เตรียมด้ายทอผ้า
    หินลาดใน  จ. เชียงราย

    ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ถั่วเน่า

    อาหารและเครื่องปรุงหลัก
    ของคนไต(ไทใหญ่)
    จ.แม่ฮ่องสอน

     ภาพโดย เพ็ญรุ่ง สุริยกานต์
  •   ผู้หญิง

    โผล่ว(กะเหรี่ยงโปว์)
    บ้านไล่โว่ 
    อ.สังขละบุรี
    จ. กาญจนบุรี

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   บุญ

    ประเพณีบุญข้าวใหม่
    ชาวโผล่ว    ต. ไล่โว่
    อ.สังขละบุรี  จ.กาญจนบุรี

    ภาพโดยศรยุทธ  เอี่ยมเอื้อยุทธ

  •   ปอยส่างลอง แม่ฮ่องสอน

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ปอยส่างลอง

    บรรพชาสามเณร
    งานบุญยิ่งใหญ่ของคนไต
    จ.แม่ฮ่องสอน

    ภาพโดย เบญจพล  วรรณถนอม
  •   อลอง

    จากพุทธประวัติ เจ้าชายสิทธัตถะ
    ทรงละทิ้งทรัพย์ศฤงคารเข้าสู่
    ร่มกาสาวพัสตร์เพื่อแสวงหา
    มรรคผลนิพพาน


    ภาพโดย  ดอกรัก  พยัคศรี

  •   สามเณร

    จากส่างลองสู่สามเณร
    บวชเรียนพระธรรมภาคฤดูร้อน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   พระพาราละแข่ง วัดหัวเวียง จ. แม่ฮ่องสอน

    หล่อจำลองจาก “พระมหามุนี” 
    ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า
    ชาวแม่ฮ่องสอนถือว่าเป็นพระพุทธรูป
    คู่บ้านคู่เมืององค์หนึ่ง

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม

  •   เมตตา

    จิตรกรรมพุทธประวัติศิลปะไต
    วัดจองคำ-จองกลาง
    จ. แม่ฮ่องสอน
  •   วัดจองคำ-จองกลาง จ. แม่ฮ่องสอน


    เสมือนสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม
    เมืองไตแม่ฮ่องสอน

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ใส

    ม้งวัยเยาว์ ณ บ้านกิ่วกาญจน์
    ต. ริมโขง อ. เชียงของ
    จ. เชียงราย
  •   ยิ้ม

    แม้ชาวเลจะประสบปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัย
    พื้นที่ทำประมง  แต่ด้วยความหวัง....
    ทำให้วันนี้ยังยิ้มได้

    ภาพโดยเบญจพล วรรณถนอม
  •   ผสมผสาน

    อาภรณ์ผสานผสมระหว่างผ้าทอปกาเกอญอกับเสื้อยืดจากสังคมเมือง
    บ้านแม่ลาน้อย จ. แม่ฮ่องสอน
    ภาพโดย อาทิตย์ ทองดุศรี
  •   เกาะหลีเป๊ะ จ. สตูล

    แผนที่ในเกาะหลีเป๊ะ 
    ถิ่นเดิมของชาวเลที่ ณ วันนี้
    ถูกโอบล้อมด้วยรีสอร์ทการท่องเที่ยว
  •   ตะวันรุ่งที่ไล่โว่ จ. กาญจนบุรี

    ไล่โว่ หรือที่แปลเป็นภาษาไทยว่า ผาหินแดง เป็นชุมชนคนโผล่งที่แวดล้อมด้วยขุนเขาและผืนป่า 
    อาณาเขตของตำบลไล่โว่เป็นส่วนหนึ่งของป่าทุ่งใหญ่นเรศวรแถบอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี 

    ภาพโดย ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ
  •   การแข่งขันยิงหน้าไม้ของอาข่า

    การแข่งขันยิงหน้าไม้ในเทศกาลโล้ชิงช้าของอาข่า ในวันที่ 13 กันยายน 2554 ที่บ้านสามแยกอีก้อ อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย
 
  Blog

นักสะสมรักษาเมล็ดพันธุ์แห่งขุนเขา
โพสเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2564 น.
 

ประเด็นร้อนแรงทางสังคมที่ถูกพูดถึงเป็นวงกว้าง ‘CPTPP’ อันว่าด้วยเรื่องความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก ที่เกิดข้อถกเถียงทั้งจากภาครัฐ นักวิชาการ สื่อสาธารณะ หรือแม้กระทั่งภาคประชาสังคมต่างตื่นตัวต่อสภาวะการณ์ที่เกิดขึ้นด้วยคำถามยอดฮิตที่ว่า “ประเทศไทยได้หรือเสียประโยชน์” กระแสหนึ่งถูกโหมกระหน่ำถึงผลกระทบต่อภาคการเกษตร ประเด็นเกี่ยวกับเรื่องสิทธิในเมล็ดพันธุ์พืชที่ดูจะเป็นเรื่องละเอียดอ่อนและอ่อนไหวหลายประการถูกหยิบมาพูดถึง จากที่กล่าวมาในข้างต้นเลยจะชวนทุกคนลองหันมามองกลุ่มคนจำนวนหนึ่งที่มีวิถีการดำรงชีพอิงอยู่กับการเกษตร พึ่งพาธรรมชาติ พวกเขาสั่งสมความรู้ประสบการณ์ กระทั่งภูมิปัญญา จนได้รับการขนานนามว่า “นักสะสมเมล็ดพันธุ์แห่งขุนเขา”

อ่านรายละเอียด >>

วิถีอันอุดม: ไร่หมุนเวียนกับชาวกะเหรี่ยง
โพสเมื่อวันที่ 20 เมษายน 2560 น.
 

ภาพแรกที่แวบขึ้นมาเมื่อพูดคำว่า “ชาวกะเหรี่ยง” หลายคนมักนึกถึงภาพกลุ่มชาติพันธุ์ ที่มีภาษามีการแต่งกาย มีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะในแบบของตนเอง บางคนเห็นภาพคนอาศัยใกล้ชิดกับป่า อย่างไรก็ตาม ภาพหนึ่งที่อยู่ในความคิดของหลายคนในสังคมนั้นก็คือ กะเหรี่ยงในฐานะผู้ทำลายป่าเพื่อทำไร่ทำนา ดังนั้น ชาวกะเหรี่ยง จึงถูกจับไปโยงกับคำว่า “ไร่เลื่อนลอย” อยู่เสมอ ทั้งที่ในความเป็นจริงแล้ว ชาวกะเหรี่ยงนั้นมีการทำการเกษตรแบบยังชีพในรูปแบบ “ไร่หมุนเวียน” ซึ่งรูปแบบการเกษตรนั้นต่างกันกับไร่เลื่อนลอยมากนัก

อ่านรายละเอียด >>

“ผี” ป้องภัยและให้โทษ : วัฒนธรรมแห่งจารีตของชาติพันธุ์ลีซู
โพสเมื่อวันที่ 17 มิถุนายน 2557 น.
 

ความเชื่อเรื่องผีกับความตาย ทำให้ผู้คนในหลายวัฒนธรรมหวาดกลัวเมื่อต้องพูดถึงผี แต่ในขณะเดียวกันในวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ก็พบว่า “ผี” ได้กลายเป็นวัฒนธรรมแห่งจารีต ดังเช่น ผีในวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ลีซูที่มีความเชื่อว่าทำหน้าที่ป้องภัยและให้โทษ

อ่านรายละเอียด >>

รู้จักไตหย่า บ้านน้ำบ่อขาว อ. แม่สาย จ. เชียงราย
โพสเมื่อวันที่ 03 ตุลาคม 2556 น.
 

ชาวไตหย่า คือ กลุ่มคนที่อพยพมาจากเมืองหย่า หรือซินผิงมณฑลยูนนาน ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีนชาวจีนเรียกคนไทกลุ่มนี้ว่า ฮวาเย่าไต แปลว่า ไทเอวลาย ชาวไตหย่าบางส่วนได้อพยพมายังสิบสองปันนา บางส่วนเข้าสู่พม่าและไทย มีประชากร 60,000 คน พูดภาษาไต ซึ่งเป็นภาษาในกลุ่มภาษาคำ-ไต ตระกูลภาษาไท-กะได

อ่านรายละเอียด >>

ลาวครั่งสัมพันธ์ ชาติพันธุ์รำลึก
โพสเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2556 น.
 

โครงการพัฒนาฐานข้อมูลงานวิจัยทางชาติพันธุ์ในประเทศไทยได้ลงพื้นที่เก็บข้อมูลภาคสนามวัฒนธรรมลาวครั่ง ในงาน“ลาวครั่งสัมพันธ์ ชาติพันธุ์รำลึก” ณ วัดศรีสโมสร บ้านกุดจอก ต. หนองมะโมง อ.หนองมะโมง จ. ชัยนาท วันศุกร์ที่ 29 มีนาคม 2556 ค่ะโดยมีโจทย์ในการลงพื้นที่คือ การสังเกตปฏิสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ ลาวครั่ง ลาวโซ่ง ที่มาร่วมงาน สรุปการลงภาคสนามดังต่อไปนี้ค่ะ

อ่านรายละเอียด >>

“เมื่อมติ ครม.ฟื้นฟูวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยงเป็นเพียงคำสั่งในกระดาษ..เวทีสะท้อนคิด
โพสเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2556 น.
 

“ถ้าไม่มีความเชื่อความศรัทธา ก็ไม่มีวัฒนธรรม และถ้าไม่มีวัฒนธรรม ชีวิตมนุษย์จะยึดโยงกับอะไร” คำพูดเฉียบคมในน้ำเสียงราบเรียบของลุงไกว งามยิ่ง ชาวโพล่ง ณ บ้านห้วยหินดำ จ. สุพรรณบุรี นั่นสิ... หากมนุษย์ไม่เคยตั้งคำถามถึงความหมายของการดำรงอยู่ ไม่เห็นความหมายและคุณค่าในการธำรงวัฒนธรรมของตนเอง มนุษย์จะยึดโยงตนเองกับอะไร เราจะดำรงชีวิตไปเพื่ออะไร

อ่านรายละเอียด >>

พืชผักคือหัวใจอาหารยอง
โพสเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2556 น.
 

"ชาวยอง" กลุ่มคนที่อพยพมาจากเมืองยอง มีการสันนิษฐานว่าแต่เดิม "ยอง"อาจจะไม่ใช่กลุ่มชาติพันธุ์ เพราะเมืองยองเป็นที่อาศัยของหลายกลุ่มชาติพันธุ์ เช่น ลัวะ เป็นต้น "ชาวยอง"หมายความว่า คนที่อยู่ หรือมาจาก เมืองยอง แต่เมื่อได้มาตั้งถิ่นฐานและถูกเรียกเหมือนกัน"ยอง"อาจกลายเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ได้ ปัจจุบันใน จ. ลำพูนมีคนยองกว่า ร้อยละ 70 และบางส่วนอาศัยที่ จ. เชียงใหม่

อ่านรายละเอียด >>

 

ฐานข้อมูลอื่นๆของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
  ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย
จารึกในประเทศไทย
จดหมายเหตุทางมานุษยวิทยา
แหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย
หนังสือเก่าชาวสยาม
ข่าวมานุษยวิทยา
ICH Learning Resources
ฐานข้อมูลเอกสารโบราณภูมิภาคตะวันตกในประเทศไทย
ฐานข้อมูลประเพณีท้องถิ่นในประเทศไทย
ฐานข้อมูลสังคม - วัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  หน้าหลัก
งานวิจัยชาติพันธุ์ในประเทศไทย
บทความชาติพันธุ์
ข่าวชาติพันธุ์
เครือข่ายชาติพันธุ์
เกี่ยวกับเรา
เมนูหลักภายในเว็บไซต์
  ข้อมูลโครงการ
ทีมงาน
ติดต่อเรา
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร
ช่วยเหลือ
  กฏกติกาและมารยาท
แบบสอบถาม
คำถามที่พบบ่อย


ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เลขที่ 20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ 10170 
Tel. +66 2 8809429 | Fax. +66 2 8809332 | E-mail. webmaster@sac.or.th 
สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2549    |   เงื่อนไขและข้อตกลง