บทความนี้กล่าวถึงชาวละว้าจากการศึกษาโดยคุณพระ เพชรบูรณ์บุรี ในปี 1921 พบว่าชาวละว้านั้นเป็นอีกชนเผ่าหนึ่งที่พบได้ในจังหวัดเพชรบูรณ์ ซึ่งชนเผ่านี้มีลักษณะคล้ายกับคนไทยแต่ชาวละว้าจะมีผิวที่คล้ำกว่าและมักจะอาศัยอยู่บริเวณหุบเขาหรือที่ราบสูง คนทั่วไปส่วนใหญ่มักจะเรียกว่า “ละว้า” แต่สำหรับคนไทยมีเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “เชาว์บูรณ์” วิถีชีวิตของชาวละว้านั้นมักจะอาศัยอยู่เป็นกระท่อมโดยวัตถุดิบการสร้างจากธรรมชาติ และทำไร่ นา สวน เลี้ยงสัตว์ เพื่อการดำรงชีพ  ชนเผ่าละว้านี้นับถือศาสนาพุทธและมีความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องวิญญาณผีบ้านผีเรือน  ผีฟ้า ส่วนเทศกาลไหว้ผีป่าจะมีในเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายนและเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคมของทุกปี และกล่าวถึงการแปลภาษาละว้าเป็นภาษาไทยและอังกฤษที่ชาวชนเผ่านี้ใช้สื่อสารกัน รวมทั้งยังมีการเปรียบเทียบภาษาละว้าที่อาศัยอยู่จังโคราชที่มีตารางเปรียบเทียบอย่างชัดเจน

บทความนี้เป็นการศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมต่อจากคุณพระ เพชรบูรณ์บุรี โดยคุณอีริค เซเดนฟาเดน ซึ่งชนเผ่านี้มีลักษณะคล้ายกับคนอินเดียแดง วิถีชีวิตของชาวละว้านั้นมักจะอาศัยอยู่เป็นกระท่อมโดยวัตถุดิบการสร้างจากธรรมชาติ นับถือสาสนาพุทธและมีความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องวิญญาณผีบ้านผีเรือน  ผีฟ้า ส่วนเทศกาลไหว้ผีป่าโดยการถวายข้าว เป็ด และไก่ นอกจากนั้นยังกล่าวถึงช่วงที่ชาวละว้าเข้ามามีบทบาทในสมัยสงครามระหว่างประเทศพม่าและประเทศไทย

บทความนี้กล่าวถึงการบันทึกของชาวละว้าบริเวณที่ราบสูงในจังหวัดเชียงใหม่ โดยการศึกษาค้นคว้าข้อมูลของ ดร.เคอร์ ในปี 1922 พบว่าชาวละว้านั้น ทั้งหมด 7 หมู่บ้านอยู่ที่ราบสูงบัวหลวงซึ่งอยู่สูงจากระดับน้ำทะเล 1000-1100 เมตร และเป็นมีความอุดมสมบูรณ์เต็มไปด้วยป่าไม้ ในเดือนธันวาคม มกราคมและกุมภาพันธ์ของทุกปีจะมีอากาศที่หนาวเย็นมาก และยังกล่าวถึงความแตกต่างระหว่างชาวละว้ากับชาวลาวที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันแต่ชาวละว้าจะมีผิวค่อนข้างคล้ำและตัวเล็กกว่าชาวลาว การแต่งกายของผู้ชายชาวละว้าจะคล้ายกับชาวลาวส่วนผู้หญิงจะสวมใส่เสื้อที่หลวม ใส่กำไลเงินไว้ที่ข้อมือทุกคน รวมทั้งไว้ผมยาวโดยการม้วนเป็นปมไว้ข้างหลังและคลุมด้วยผ้าพันรอบศีรษะ ส่วนภาษาจะมีความแตกต่างกันมากแต่มีบ้างบางคำที่ชาวละว้ายืมมาจากชาวลาว เช่น ยม หิน และชาวลาวก็มีการยืมคำมาจากชาวละว้าเช่นกัน ได้แก่ คำว่า ไถและเผื่อ เป็นต้น

บทความนี้กล่าวถึงชาวละว้าเป็นชนเผ่าหนึ่งที่มีถิ่นที่อยู่อาศัยบริเวณแควน้อย แควใหญ่และบ่อหลวงทางตะวันตกเฉียงของจังหวัดเชียงใหม่ในประเทศไทย ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีการผสมกันจากหลายชนเผ่าและนับถือศาสนาพุทธแต่มีความเชื่อเกี่ยวกับผี การเลี้ยงผีเสื้อบ้านหรือเรียกอีกอย่างว่าผีหมู่บ้าน วิถีชีวิตของชาวละว้ามักจะทำไร่ ทำนา ทำสวน เลี้ยงสัตว์จำพวกวัว ควาย หมู ไก่ เวลาว่างก็ทอผ้า ตำข้าว จักสาน เช่น กระบุง ตะกร้า ฯลฯ ฤดูแล้งชอบเข้าป่าล่าสัตว์ นอกจากนั้นยังกล่าวถึงความแตกต่างและเปรียบเทียบการออกเสียงของชาวละว้าในกาญบุรี ซึ่งมีการสำรวจสืบค้นเมื่อ ปี ค.ศ. 1922 โดย ดร.เอ เอฟ จี เคอร์

บทความนี้กล่าวถึงชาวละว้าและคเรนที่อาศัยอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศไทยซึ่งหมู่บ้านที่ทั้ง 2 ชาติพันธุ์นี้อาศัยอยู่ระหว่างอำเภอแม่สะเรียงและกองลอย ภายในหมู่บ้านมีทั้งหมด 45 หลังคาเรือนและอยู่ห่างจากอำเภอแม่สะเรียง 25 กิโลเมตร ลักษณะของชาวละว้าผู้ชายจะมีความสูงประมาณ 160 ซม. ส่วนผู้หญิงจะสูงประมาณ 150 ซม. มีผิวคล้ำและตามลำตัวจะมีขน เด็กทารกจะมีลักษณะคล้ายกับชาวมองโกเลียน ภาษาที่ใช้ในการสื่อสารพูดคุยจะเป็นภาษถิ่นของชาวละว้า หมู่บ้านที่อาศัยจะอยู่สูงและใกล้กับหุบเขาซึ่งรอบเขาจะเต็มไปด้วยป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ ส่วนชาวคเรนจะลักษณะคล้ายกับชาวละว้า ภาษาที่สื่อสารกันคือ ภาษาไทยและพม่าผสมกันแต่ชาวคเรนจะไม่เข้าใจภาษาชองละว้า ที่อยู่อาศัยของชาวคเรนจะลักษณะเป็นบ้านที่สร้างโดยไม้ไผ่และมีเตาผิงวางไว้ ซึ่งในบทความต้องการเปรียบความแตกต่างระหว่างชาวละว้าและคเรนโดยการศึกษาข้อมูลของคุณทาร์โก โอบายะชิ