รายละเอียด :

Ancient Southeast Asia by John N. Miksic and Geok Yian Goh. London: Routledge, 2017.

แนะนำโดย ดร. ธนิก เลิศชาญฤทธ์
รองศาสตราจารย์ประจำภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

            นับวันจะมีการค้นพบหลักฐานโบราณคดีในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากขึ้น แต่หนังสือที่สังเคราะห์หลักฐานและข้อมูลภาพรวมเรื่องราวทางโบราณคดีทั้งยุคก่อนประวัติศาสตร์ (prehistoric archaeology) และยุคประวัติศาสตร์ (historical archaeology) ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งภาคพื้นแผ่นดินใหญ่ (Mainland Southeast Asia) และภาคพื้นหมู่เกาะ (Island Southeast Asia) นั้นยังมีน้อยหรือแทบไม่มีเลย ดังนั้น เมื่อหนังสือ Ancient Southeast Asia ซึ่งเป็นหนังสือเล่มหนาที่รวบรวมและสังเคราะห์หลักฐานและข้อมูลทางโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ได้รับการตีพิมพ์ออกมาจึงเป็นที่น่าสนใจและมีประโยชน์อย่างยิ่งในการศึกษาเรื่องราวความเป็นมาของมนุษย์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตั้งแต่เมื่อครั้งดึกดำบรรพ์เมื่อประมาณ ๒ ล้านปีมาแล้วมาจนถึงในคริสต์ศตวรรษที่ ๑๖ หรือเมื่อไม่กี่ร้อยปีที่ผ่านมา

            จุดเด่นของหนังสือ (หรือความสามารถ วิริยะ อดทนของผู้เขียนทั้งสองท่าน) มีหลายประการที่ควรกล่าวถึง ดังนี้ ๑) หนังสือเล่มนี้สังเคราะห์หลักฐานและข้อมูลทางโบราณคดีจากแหล่งต่าง ๆ ที่หนังสือ บทความ และงานวิจัยที่เขียนด้วยภาษาต่าง ๆ (ทั้งภาษาของแต่ละประเทศในอาเซียน ภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส ภาษาจีน) ดังนั้น จึงนับว่าหนังสือมีข้อมูลที่ “แน่น” และ “ลึก” ที่ผู้เขียนทุ่มเทเวลาและสรุปให้ครอบคลุมและน่าติดตาม ๒) หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือเล่มแรกที่เสนอภาพรวมสภาพภูมิศาสตร์ สิ่งแวดล้อม ภาษา และวัฒนธรรมที่หลากหลายของผู้คนในปัจจุบันในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทั้งสองภูมิภาคใหญ่ (ภาคพื้นแผ่นดินใหญ่และภาคพื้นหมู่เกาะ) ได้กระชับ ครอบคลุม และเข้าใจง่าย ๓) หนังสือเล่มนี้นำเสนอช่วงเวลาของพัฒนาการทางสังคมและวัฒนธรรมของมนุษย์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทั้งสองภูมิภาคได้กว้างที่สุดอย่างที่ไม่ปรากฏในหนังสือทางโบราณคดีและประวัติศาสตร์เล่มใดมาก่อน กล่าวคือ ช่วงเวลาตั้งแต่ประมาณ ๒,๐๐๐,๐๐๐ ปีมาจนถึงประมาณ ๒๐๐ ปีมาแล้ว ดังนั้น ผู้อ่านจึงได้รับรู้และเข้าใจพัฒนาการทางสังคมและวัฒนธรรมของผู้คนในอดีตได้อย่างลึกซึ้ง และ ๔) หนังสือเล่มนี้มีประเด็นทางวิชาการที่น่าสนใจและช่วยกระตุ้นความสนใจใคร่รู้ของผู้อ่านให้ค้นคว้าต่อไป เช่น แบบแผนการตั้งถิ่นฐาน รูปแบบการดำรงชีพ การอพยพ การค้าและการติดต่อแลกเปลี่ยน การเมืองและการจัดระเบียบสังคม ศาสนา และศิลปสถาปัตยกรรม

            กล่าวโดยสรุป หนังสือเล่มนี้เป็นแหล่งข้อมูลภาพรวมด้านโบราณคดีชั้นดี เหมาะสำหรับนักโบราณคดี นักประวัติศาสตร์ นักวิชาการด้านสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา นักประวัติศาสตร์ศิลปะ และผู้สนใจทั่วไป และเหมาะสำหรับใช้เป็นเอกสารประกอบการเรียนการสอนด้านโบราณคดี ประวัติศาสตร์ และสังคมศาสตร์