นิราศ เป็นวรรณกรรมที่มีความโดดเด่นทั้งในแง่การบันทึกการเดินทาง บันทึกเรื่องราวความเป็นอยู่ วิถีชีวิตวัฒนธรรม คติชน ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น และกลุ่มชาติพันธุ์ ตามเส้นทางและพื้นที่ที่ผู้ประพันธ์ได้เดินทางผ่านหรือพบเห็นระหว่างการเดินทาง
โครงการหนังสือเก่าชาวสยามคัดสรรนิราศมาไว้บริการบนเว็บไซท์ โดยแบ่งเป็น ๓ กลุ่ม ตามกลุ่มของผู้ประพันธ์คือ นิราศที่ประพันธ์โดย เจ้านายเชื้อพระวงศ์ และ/ หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องกับงานราชการหรือเดินทางไปในหน้าที่ราชการ กลุ่มบุคคลที่มีการศึกษา และกลุ่มประชาชนทั่วไป ซึ่งแสดงให้เห็นว่า คนทุกระดับชั้นนิยมบันทึกเรื่องราวที่ประสบพบเห็นเป็นคำประพันธ์ในรูปแบบของนิราศ นิราศที่คัดเลือกมานี้ หาต้นฉบับเดิมอ่านได้ยาก และมีเนื้อหาในประเด็นที่น่าสนใจอย่างยิ่ง นอกเหนือไปจากความบันเทิงในการอ่านสำนวนโวหารการประพันธ์เชิงนิราศชองผู้ประพันธ์แต่ละคน
นิราศยุโรป | |
ผู้แต่ง : พล.ร.ต.จวบ หงสกุล | |
ปีที่พิมพ์ : 2509 |
นิราศรถไฟโคราช และโคลงทายหรือปริศนา | |
ผู้แต่ง : ฉาย กาญจนฉายา | |
ปีที่พิมพ์ : 2506 |
นิราศเชียงใหม่ | |
ผู้แต่ง : พระยาสัมภารากร (เลื่อน สุรนันท์) | |
ปีที่พิมพ์ : 2521 |
เที่ยวชะวาคำฉันท์ | |
ผู้แต่ง : หม่อมเจ้าสิบพันพารเสนอ โสณกุล | |
ปีที่พิมพ์ : 2493 |
โคลงนิราศล่องแก่งแม่ปิง | |
ผู้แต่ง : จางวางเอกพระยาบุรุษรัตนราชวัลลภ (นพ ไกรฤกษ์) | |
ปีที่พิมพ์ : 2505 |
โคลงนิราศถ้ำมังกรทอง | |
ผู้แต่ง : เวที กวีพันธ์ุ | |
ปีที่พิมพ์ : 2509 |
นิราศรำพึง | |
ผู้แต่ง : ไม่ปรากฏ | |
ปีที่พิมพ์ : 2507 |
กลอนนิราศอนุสาวรีย์สุนทรภู่ ตอนวางศิลาฤกษ์ | |
ผู้แต่ง : นิพนธ์ ขำวิไล | |
ปีที่พิมพ์ : 2500 |
เที่ยวไทรโยค | |
ผู้แต่ง : เรือยนตร์ | |
ปีที่พิมพ์ : 2470 |
กลอนไดอารีซึมทราบ กับ ตามเสด็จไทรโยค ตอน 1 | |
ผู้แต่ง : พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | |
ปีที่พิมพ์ : 2504 |