หนังสือของแผ่นดิน ชุดสุดยอดประทับใจ เรื่อง ทองแดง เป็นสารคดีเล่าเรื่องทองแดงสุนัขทรงเลี้ยง ทรงพระราชนิพนธ์เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษควบคู่กันไป มีภาพ ๔ สี ประกอบทั้งเล่ม และต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ชัย ราชวัตร นำไปวาดเป็นภาพการ์ตูนเพื่อพิมพ์ฉบับการ์ตูนเผยแพร่ด้วย
เรื่อง ทองแดง เป็นเรื่องราวของทองแดงสุนัขทรงเลี้ยง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเล่าถึงประวัติที่มาของทองแดงอย่างละเอียดว่าเป็นลูกตัวหนึ่งในจำนาน ๗ ตัวของสุนัขจรจัดเพศเมียชื่อแดง ที่เจ้าหน้าที่ของกรุงเทพมหานครนำมาปล่อยคืนไว้ที่ศูนย์แพทย์พัฒนาตามรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพร้อมกับสุนัขจรจัด ๔ ตัวซึ่งเคยอยู่ในถิ่นนั้นและมีความผูกพันกับชาวบ้านมาก แดงจึงเป็นสุนัขจรจัดที่ไม่ทราบแน่ชัดว่ามาจากแหล่งใด แต่เมื่อมาอยู่ที่ศูนย์แพทย์พัฒนาไม่นานก็ตกลูก พระบาทสมเด็จพรเจ้าอยู่หัวพระราชทานชื่อให้ทองแดงและพี่น้องทุกตัว พระองค์ทรงเลี้ยงทองแดงตั้งแต่เป็นลูกสุนัขอายุได้ ๕ สัปดาห์ ให้อาศัยกินนม “แม่มะลิ” สุนัขอีกตัวหนึ่ง จากนั้นทรงเล่าถึงพัฒนาการเติบโตของทองแดง ความเฉลียวฉลาดแสนรู้ฟังภาษาได้รู้เรื่อง มีความสามารถพิเศษในการเก็บลูกมะพร้าวและปลอกลูกมะพร้าว ทองแดงเป็นสุนัขที่มีมารยาทเรียบร้อย มีความกตัญญูรู้คุณ และที่สำคัญมีความจงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นที่สุด จะหมอบเฝ้าอย่างระแวดระวังในขณะประทับ และจะออกเดินนำหน้าเมื่อทรงพระราชดำเนินออกกำลังพระวรกาย เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงขับรถพระที่นั่งเองทองแดงจะตามเสด็จด้วยโดยนั่งบนเบาะข้างพระองค์ เมื่อทองแดงมีลูก ก็จะสอนลูก ๆ ให้มีระเบียบวินัย และให้ทำตามรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระราชนิพนธ์เรื่องทองแดงจึงแสดงพระเมตตาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่มีต่อสัตว์เลี้ยงต่าง ๆ แม้จะเป็นเพียงสุนัขข้างถนน ที่ทรงเรียกอย่างมีพระอารมณ์ขันว่า หมาเทศ(บาล) ใน “พระราชปรารภ” ถึงเหตุที่ทรงพระราชนิพนธ์เรื่องนี้ ก็มีพระราชดำริว่าสุนัขจรจัดมีคุณสมบัติน่าเลี้ยง ผู้ที่เลี้ยงสุนัขจรจัดยังมีส่วนช่วยแก้ปัญหาให้บ้านเมืองและช่วยส่งเสริมการพัฒนาสายพันธุ์สุนัขไทยอีกด้วย ดังความว่า
“เรื่องสุนัขสามตัวนี้ คือ แดง แม่มะลิ และทองแดง แสดงว่าสุนัขจรจัดมีคุณสมบัติที่น่าปราถนาสำหรับเป็นสุนัขเลี้ยงในบ้าน สุนัขจรจัดที่มีผู้เมตตารับเลี้ยง ส่วนมากมักจะเจียมเนื้อเจียมตัว และมีความซื่อสัตย์จงรักภักดีต่อเจ้าของเป็นพิเศษเสมือนสำนึกในบุญคุณ ทั้งยังฉลาดไม่แพ้สุนัขนอก บางตัวก็สวยงาม หรือมีความโดดเด่นสง่างาม เช่นทองแดงเป็นต้น
ในประเทศไทยมีหลายแสนตัวที่จะเลือกได้ ความจริงมีล้นเหลือ แต่ถ้าหากเจ้าหน้าที่ราชการจะช่วย ก็จะมีผู้ยินดีอย่างยิ่งในการเปิดบ้านต้อนรับสุนัขเหล่านี้ จะเป็นการช่วยแก้ปัญหาสุนัขเร่ร่อนซึ่งเป็นอันตราย นอกจากนี้ยังช่วยแก้ปัญหาสัตว์เลี้ยงหรูหราราคาแพง ซึ่งทำให้เศรษฐกิจตกต่ำ ทั้งหันมาพัฒนาสายพันธุ์ไทยที่ฉลาดน่ารักและซื้อสัตย์ที่มีอยู่มากมาย”
ทองแดงและลูก ๆ ทำให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระทัยเบิกบาน ทรงมีความสุข ดังจะเห็นได้จากพระบรมฉายาลักษณ์ที่ทรงฉายกับทองแดงและลูก ๆ จำนวนหลายภาพ บางภาพพระองค์ทรงพระราชทานเป็น ส.ค.ส. ปีใหม่แก่พสกนิกร ส่งความสุขและความปีติแก่ปวงข้าแผ่นดิน พระราชนิพนธ์เรื่องทองแดงเป็นพระราชนิพนธ์อีกแล่มหนึ่งที่จับใจผู้อ่านเพราะแสดงพระทัยเปี่ยมเมตตาที่แผ่ไปสู่ทุกชีวิตบนแผ่นดินของพระองค์