หนังสือของแผ่นดิน ชุดสุดยอดประทับใจ เรื่อง พระมหาชนก ทรงพระราชนิพนธ์ขึ้นจาก มหาชนกชาดกในนิบาตชาดก ในคัมภีร์พระไตรปิฎก เป็นชาดกลำดับที่ ๒ ในทศชาติ หรือสิบพระชาติสุดท้ายของพระโพธิสัตว์ก่อนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บารมีสำคัญที่พระโพธิสัตว์บำเพ็ญในพระชาตินี้ คือ วิริยะบารมี หมายถึง กล้าหาญ บากบั่นและมีความเพียร ในพระราชนิพนธ์ทรงตัดบางตอน และทรงเพิ่มเนื้อหา รวมทั้งทรงเปลี่ยนตอนท้ายของเรื่องให้ต่างไป โดยทรง “ตีความ” ใหม่ ให้สอดคล้องกับยุคสมัย คือ พระมหาชนกมิได้เสด็จออกผนวชเพื่อแสวงหาโมกขธรรม แต่ทรงดำริจะสร้างความเจริญแก่เมืองมิถิลาเสียก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่ประชาชนยังขาดปัญญา แต่กอปรด้วยอวิชชา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์เรื่อง พระมหาชนก เป็น ๒ ภาษา คือภาษาไทยและภาษาอังกฤษ การที่ทรงพระราชนิพนธ์เป็น ๒ ภาษา ทำให้พระราชนิพนธ์ของพระองค์เผยแพร่ไปอย่างกว้างขวางในหมู่ผู้อ่านทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ นอกจากนี้ยังเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาภาษาในเชิงเปรียบเทียบด้วย ซึ่งเป็นไปตามกระแสพระราชดำริที่พระราชทานแก่ผู้จัดพิมพ์หนังสือ พระราชนิพนธ์เรื่องนี้เป็นผลงานสร้างสรรค์ทางวรรณศิลป์ที่ทรงโปรดปรานมากเรื่องหนึ่ง เป็นหนังสือที่พระองค์ “รัก” ดังพระราชดำรัสแก่คณะศิลปินและคณะสื่อมวลชน ที่เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทเมื่อวันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๓๙ ว่า “หนังสือเล่มนี้รับรองได้ว่าเป็นหนังสือที่ไม่มีที่เทียม ต้องอวดเสียหน่อยว่าไม่มีที่เทียม ท่านผู้ที่เป็นศิลปิน ผู้ที่เป็นกรรมการและผู้ที่สนับสนุน ย่อมจะทราบดีว่างานที่เราทำนั้นคุ้มแค่ไหน… …
หนังสือของแผ่นดิน ชุดสุดยอดประทับใจ เรื่อง ติโต ทรงแปลจาก Tito ของ Phyllis Auty เป็นชีวประวัติของติโต หรือ ยิบโซ โบรซ อดีตประธานาธิบดีของยูโกสล่เวีย ซึ่งประกอบไปด้วยคนหลายเชื้อชาติ ศาสนา และวัฒนธรรม แม้เขาจะเป็นคอมมิวนีสต์ แต่เขาก็ไม่ยอมจำนนต่ออิทธิพลของโซเวียต มีอุดมการณ์ว่า การต่อสู้เพื่อเอกราชต้องมาจากความเสมอภาคและเสรีภาพของคนทุกเชื้อชาติในแผ่นดิน ทำให้เขาได้รับความร่วมมืออย่างกว้างขวางจากประชาชนทุกกลุ่ม เขายึดมั่นในหลักการ ไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด ติโต จึงเป็นผู้นำที่ยิ่งใหญ่ และเป็นผู้สร้างประวัติศาสตร์ของการรวมตัวกันด้วยความสมานฉันท์ และเสถียรภาพของชนชาติที่แตกต่างกัน ทั้งด้านเชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์
หนังสือของแผ่นดิน ชุดสุดยอดประทับใจ เรื่อง นายอินทร์ผู้ปิดทองหลังพระ ทรงแปลจากเรื่อง A Man called Intrepid ของ William Stevenson เป็นเรื่องจากชีวิตจริงของเซอร์วิลเลียม สตีเฟนสัน หัวหน้าหน่วยสืบราชการลับอาสาสมัครของอังกฤษ ในสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ ซึ่งมีรหัสลับว่า Intrepid (นายอินทร์) ซึ่งหมายถึง “ไม่รู้จักกลัว ไม่รู้จักหวาด กล้าหาญแต่ไม่เหี้ยม สู้ศัตรูทั้งภายนอกภายในอย่างไม่ท้อถอย ไม่น้อยใจ ไม่หยุดยั้ง” ทำหน้าที่สืบหาความลับทางการทหารของเยอรมัน รายงานต่อ เซอร์วินสตัน เชอร์ชิล นายกรัฐมนตรีอังกฤษ และประธานาธิบดีรูสเวลต์ของสหรัฐอเมริกา ทำให้อังกฤษและอเมริการ่วมมือกันขัดขวางการขยายอำนาจของนาซีได้สำเร็จ พระราชนิพนธ์เรื่องนี้แสดงให้เห็นกลยุทธ์การสืบราชการลับและชั้นเชิงไหวพริบในการเอาชนะศัตรูและยังให้ข้อคิดหลายอย่าง เช่น ศัตรูของมนุษยชาติที่แท้จริง คือความอดอยากยากจน โรคภัยไข้เจ็บและความไร้การศึกษา เป็นต้น
หนังสือของแผ่นดิน ชุดสุดยอดประทับใจ เรื่อง ทองแดง เป็นสารคดีเล่าเรื่องทองแดงสุนัขทรงเลี้ยง ทรงพระราชนิพนธ์เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษควบคู่กันไป มีภาพ ๔ สี ประกอบทั้งเล่ม และต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ชัย ราชวัตร นำไปวาดเป็นภาพการ์ตูนเพื่อพิมพ์ฉบับการ์ตูนเผยแพร่ด้วย เรื่อง ทองแดง เป็นเรื่องราวของทองแดงสุนัขทรงเลี้ยง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเล่าถึงประวัติที่มาของทองแดงอย่างละเอียดว่าเป็นลูกตัวหนึ่งในจำนาน ๗ ตัวของสุนัขจรจัดเพศเมียชื่อแดง ที่เจ้าหน้าที่ของกรุงเทพมหานครนำมาปล่อยคืนไว้ที่ศูนย์แพทย์พัฒนาตามรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพร้อมกับสุนัขจรจัด ๔ ตัวซึ่งเคยอยู่ในถิ่นนั้นและมีความผูกพันกับชาวบ้านมาก แดงจึงเป็นสุนัขจรจัดที่ไม่ทราบแน่ชัดว่ามาจากแหล่งใด แต่เมื่อมาอยู่ที่ศูนย์แพทย์พัฒนาไม่นานก็ตกลูก พระบาทสมเด็จพรเจ้าอยู่หัวพระราชทานชื่อให้ทองแดงและพี่น้องทุกตัว พระองค์ทรงเลี้ยงทองแดงตั้งแต่เป็นลูกสุนัขอายุได้ ๕ สัปดาห์ ให้อาศัยกินนม “แม่มะลิ” สุนัขอีกตัวหนึ่ง จากนั้นทรงเล่าถึงพัฒนาการเติบโตของทองแดง ความเฉลียวฉลาดแสนรู้ฟังภาษาได้รู้เรื่อง มีความสามารถพิเศษในการเก็บลูกมะพร้าวและปลอกลูกมะพร้าว ทองแดงเป็นสุนัขที่มีมารยาทเรียบร้อย มีความกตัญญูรู้คุณ และที่สำคัญมีความจงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นที่สุด จะหมอบเฝ้าอย่างระแวดระวังในขณะประทับ และจะออกเดินนำหน้าเมื่อทรงพระราชดำเนินออกกำลังพระวรกาย เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงขับรถพระที่นั่งเองทองแดงจะตามเสด็จด้วยโดยนั่งบนเบาะข้างพระองค์ เมื่อทองแดงมีลูก ก็จะสอนลูก ๆ ให้มีระเบียบวินัย และให้ทำตามรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชนิพนธ์เรื่องทองแดงจึงแสดงพระเมตตาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่มีต่อสัตว์เลี้ยงต่าง ๆ แม้จะเป็นเพียงสุนัขข้างถนน ที่ทรงเรียกอย่างมีพระอารมณ์ขันว่า หมาเทศ(บาล) ใน “พระราชปรารภ” ถึงเหตุที่ทรงพระราชนิพนธ์เรื่องนี้ ก็มีพระราชดำริว่าสุนัขจรจัดมีคุณสมบัติน่าเลี้ยง ผู้ที่เลี้ยงสุนัขจรจัดยังมีส่วนช่วยแก้ปัญหาให้บ้านเมืองและช่วยส่งเสริมการพัฒนาสายพันธุ์สุนัขไทยอีกด้วย …