ตามรอยจารึก จ.ป.ร. ที่ อ.เมือง และ อ.แก่งคอย จ.สระบุรี

ไม่นานมานี้ ผู้เขียนมีโอกาสไปจังหวัดสระบุรี ซึ่งถือเป็นเมืองสำคัญเมืองหนึ่งมาแต่โบราณ สันนิษฐานว่าตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๐๙๒ สมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ โดยแบ่งพื้นที่บางส่วนของเมืองลพบุรีกับเมืองนครนายกมารวมกันแล้วตั้งขึ้นเป็นเมืองสระบุรี ส่วนที่มาของชื่อ “สระบุรี” คาดว่ามาจากทำเลที่ตั้งครั้งแรกมีบึงอยู่ใกล้ คือ “บึงหนองโง้ง” เมื่อตั้งขึ้นจังได้นำคำว่า “สระ” มารวมเข้ากับกับคำว่า “บุรี” เป็นชื่อเมือง “สระบุรี”

เมื่อจังหวัดสระบุรีมีประวัติศาสตร์ความเป็นมาที่ยาวนานเช่นนี้ จึงไม่แปลกที่จะมีโบราณสถานสำคัญเป็นจำนวนมาก ผู้เขียนได้ไปเยี่ยมชมโบราณสถานหลาย ๆ แห่ง ได้แก่ เจดีย์ภูธาติร้าง ที่อบต.หนองยาว วัดพระพุทธฉาย วัดถ้ำพระโพธิสัตว์ และผาเสด็จพัก แต่ละแห่งล้วนมีประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจศึกษา มีศาสนสถานเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจและเคารพสักการะของศาสนิกชน ซึ่งโบราณสถานที่กล่าวมาข้างต้นนี้มีจารึกพระปรมาภิไธยย่อถึง ๓ แห่ง อันเป็นเครื่องหมายการเสด็จเยือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ซึ่งได้เดินทางไปในที่นั้น ๆ จารึกพระปรมาภิไธยย่อนี้ นับเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ผู้เขียนจึงขอตามรอยประวัติศาสตร์จากจารึกพระปรมาภิไธยย่อ จ.ป.ร. …

อ่านบทความฉบับเต็ม : http://www.sac.or.th/databases/archaeology/sites/default/files/article/files/King%20Chulalongkorn%20Inscription.pdf