รวมบทความและบทวิจารณ์ที่ได้นำเสนอในการสัมมนาวิชาการเรื่อง “อิสลามกับความท้าทายของโลกสมัยใหม่”  เมื่อวันที่ 22 มิ.ย. 2552 ณ ห้องประชุมเชคดาวูด อัลฟาฎอนีย์ วิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ประกอบด้วย บทปาฐกถานำโดย ดร.อิสมาอีลลุตฟี จะปะกียา บทบรรยายพิเศษโดย ศ.ดร.ชัยวัฒน์ สถาอานันท์ บทความที่นำเสนอโดยนักวิชาการในพื้นที่ จำนวน  8 เรื่อง พร้อมบทวิจารณ์และข้อคิดเห็น ที่เป็นการสะท้อนมุมมองของนักวิชาการในพื้นที่ภาคใต้ต่อปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้นของศาสนาอิสลาม และสังคมมุสลิมในปัจจุบัน อาทิ การจัดการความรู้และระบบความรู้ในศาสนาอิสลาม บริบททางสังคมปัจจุบันกับศาสนาอิสลามที่มีความเป็นพลวัต และในแง่ของอิสลามานุวัตร รัฐเซคคิวลาร์ เรื่องสวัสดิการทางสังคมอิสลามและระบบเศรษฐกิจอิสลาม ตลอดจนบทบาทของผู้หญิงมุสลิมในปัจจุบัน
 

กล่าวถึงชาวมุสลิมในอีสานที่มีมากกว่า 20 จังหวัด โดยเป็นกลุ่มมุสลิมปาทาน ซึ่งเป็นมุสลิมกลุ่มแรกที่อพยพจากปากีสถานเข้ามาอยู่ที่อีสานตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เพื่อเข้ามาสร้างทางรถไฟสายอีสาน และต่อมาชาวมุสลิมปาทานได้แต่งงานกับคนในพื้นที่ จึงเกิดชุมชนชาวมุสลิมปาทาน และชาวไทยพุทธอาศัยร่วมกันในพื้นที่ต่างๆ นอกจากนี้ยังนำเสนอวิถีชีวิตของชาวมุสลิมปาทานในอีสาน เช่น ภาษาที่ใช้ การประกอบอาชีพ การเรียนศาสนา เป็นต้น
 

นำเสนอวิถีชีวิตของชาวอิหร่าน อันมีรากฐานจากวัฒนธรรมเปอร์เซีย โดยนำเสนอสถานที่สำคัญต่างๆทางประวัติศาสตร์ เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอิหร่าน ที่มีวัตถุจัดแสดงกว่าสามแสนชิ้น ซึ่งแสดงถึงความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรเปอร์เซียในอดีต พระราชวังซา วิหารแวงก์ ตลอดจนได้แลกเปลี่ยน พูดคุยกับบุคคลต่างๆในพื้นที่เพื่อสะท้อนมุมมองและชีวิตของผู้คน
 

กล่าวถึงวิถีชีวิต และความเชื่อของชาวมุสลิมบ้านกาลอ อำเภอรามัน จังหวัดยะลา ที่เป็นหมู่บ้านเก่าแก่มากกว่า 300 ปี และด้วยพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ป่า ลุ่มนำ้ ชาวบ้านจึงมีความเชื่อและเคารพต่อเจ้าที่ป่าเขา ตลอดจนนำเสนอการเฉลิมฉลองวันฮารียอ หลังการถือศีลอดในเดือนรอมฎอน
 

กล่าวถึงมณฑลซินเจียง ที่ในอดีตมีอาณาจักรมากมาย และในปัจจุบันเป็นเขตปกครองพิเศษที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติ โดยพาไปสัมผัสเมืองและสถานที่สำคัญต่างๆ เช่น เมืองอูหลู่หมู่ฉี ศูนย์กลางคมนาคมของมณฑลที่มีชาวเติร์ก ชาวอุยกูร์อาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก จตุรัสเอ้อเต้าเฉียง เมืองตู่หลู่ฟาน สถานที่ที่แห้งแล้งที่สุดในจีนแต่กลับมีระบบชลประทานหล่อเลี้ยงคนทั้งเมืองได้ เมืองโบราณเจียงเหอ ที่สามารถพบซากอารยธรรมโบราณ เมืองโบราณเกาซาง เส้นทางผ่านของพระถังซัมจั๋งที่แสดงธรรมที่เมืองนี้เป็นเวลาสามเดือน