นิราศ เป็นวรรณกรรมที่มีความโดดเด่นทั้งในแง่การบันทึกการเดินทาง บันทึกเรื่องราวความเป็นอยู่ วิถีชีวิตวัฒนธรรม คติชน ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น และกลุ่มชาติพันธุ์ ตามเส้นทางและพื้นที่ที่ผู้ประพันธ์ได้เดินทางผ่านหรือพบเห็นระหว่างการเดินทาง
โครงการหนังสือเก่าชาวสยามคัดสรรนิราศมาไว้บริการบนเว็บไซท์ โดยแบ่งเป็น ๓ กลุ่ม ตามกลุ่มของผู้ประพันธ์คือ นิราศที่ประพันธ์โดย เจ้านายเชื้อพระวงศ์ และ/ หรือบุคคลที่เกี่ยวข้องกับงานราชการหรือเดินทางไปในหน้าที่ราชการ กลุ่มบุคคลที่มีการศึกษา และกลุ่มประชาชนทั่วไป ซึ่งแสดงให้เห็นว่า คนทุกระดับชั้นนิยมบันทึกเรื่องราวที่ประสบพบเห็นเป็นคำประพันธ์ในรูปแบบของนิราศ นิราศที่คัดเลือกมานี้ หาต้นฉบับเดิมอ่านได้ยาก และมีเนื้อหาในประเด็นที่น่าสนใจอย่างยิ่ง นอกเหนือไปจากความบันเทิงในการอ่านสำนวนโวหารการประพันธ์เชิงนิราศชองผู้ประพันธ์แต่ละคน
นิราศพระปถวี | |
ผู้แต่ง : หลวงจักรปาณี (ฤกษ์) | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
นิราศนราธิปฯ เรียก ดุษฎีจารึกไปปักษ์ใต้ พุทธศก ๒๔๗๑ | |
ผู้แต่ง : นราธิปประพันธ์พงศ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ, 2404-2474. | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
นิราศตังเกี๋ย | |
ผู้แต่ง : นรเนติบัญชากิจ, หลวง | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
โคลงสุภาพเรื่องนิราศชะอำ | |
ผู้แต่ง : นราธิปประพันธ์พงศ์, กรมพระ, 2404-2474 | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
นิราศเมืองตราด | |
ผู้แต่ง : รามทิพรจน์ (เหี้ยม รมยานนท์), หลวง | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
พระบรมราชาธิบายในการประพันธ์โคลงศุภลักษณ์วาดรูป | |
ผู้แต่ง : พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
โคลงนิราสกรุงเก่า | |
ผู้แต่ง : หลวงจักรปาณี (ฤกษ์) เปรียญ | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
ประชุมจดหมายเหตุเรื่องปราบกบฏเวียงจันท์ | |
ผู้แต่ง : อำมาตย์โท พระยาสากลกิจประมวญ ( ม.ล, แปลก ปาลกะวงศ์) | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
จดหมายเหตุเรื่องพระราชไมตรีระหว่างกรุงสยามกับกรุงจีน นิราศพระยามหานุภาพไปเมืองจีน และ กายคฤหะหรือเรือนคือกาย | |
ผู้แต่ง : หลวงศักรินทรภักดี | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |
นิราศพระประธม | |
ผู้แต่ง : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท | |
ปีที่พิมพ์ : 2513 |