"กูย" หรือ "กวย" เป็นคำเรียกชื่อตัวเองของกลุ่มชาติพันธุ์หนึ่งอาศัยอยู่อาณาบริเวณลุ่มน้ำโขงและเทือกเขาพนมดงรัก อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานบริเวณภาคอีสานของประเทศไทย แม้ยังไม่มีหลักฐานถึงสาเหตุการอพยพโยกย้ายที่แน่ชัด แต่กลุ่มชาติพันธุ์กูยถือว่ามีบทบาทในพื้นที่อีสานตอนใต้และอาศัยอยู่มาเป็นเวลานาน ...

"เขมรถิ่นไทย" หรือชาวไทยที่มีวัฒนธรรม/เชื้อสายเขมร เรียกตนเองว่า "ขแมร์" ขณะเดียวกันชาวกัมพูชา มักเรียกคนสุรินทร์ว่า "ขะแมร์โสเร็น" ซึ่ง ขะแมร์ เขมร หรือแผ่นดินแม่ และสะเร็นหรือ โสเร็น หมายถึง สุรินทร์ ส่วนมากพูดภาษาเขมร การเรียกดังกล่าวเป็นการแสดงถึงความสัมพันธ์ที่เป็นมิตรไมตรีของชาวเขมรด้วยกัน ...

กลุ่มชาติพันธุ์ไทขึนหรือไทเขิน ถูกกวาดต้อนมาตั้งถิ่นฐานที่แรกบริเวณประตูหายยา จ.เชียงใหม่ กระจายอาศัยกลืนกลายเป็นส่วนหนึ่งของรัฐจารีตล้านนา มีกลุ่มสินค้าหัตถกรรมที่เรียกว่า เครื่องเขิน และคำว่า เขิน นี้กลายเป็นชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่ง และกลายเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการรื้อฟื้นเพื่อสร้างตัวตนทางชาติพันธุ์...

กลุ่มชาติพันธุ์ญ้อจัดอยู่ในตระกูลพูดภาษาไท-กะได ซึ่งภาษาพูดของกลุ่มชาติพันธุ์ญ้อนั้นเหมือนภาษาลาวอีสานแต่มีความแตกต่างของสำเนียงเล็กน้อย อาศัยอยู่หนาแน่นในพื้นที่จังหวัดสกลนคร นครพนม บึงกาฬ กาฬสินธุ์ มหาสารคาม นอกจากนี้ยังพบว่าอาศัยอยู่ที่ภาคตะวันออกด้วย ...

ชาวจีนที่อพยพมานั้น มักมาจากดินแดนทางตอนใต้ของประเทศจีน ได้แก่ ชาวจีนกวางตุ้ง จีนแคะ จีนแต้จิ๋ว จีนฮกเกี้ยนและจีนไหหลำ รวม 5 กลุ่มภาษาใหญ่ หลักฐานที่ชี้ให้เห็นถึงการอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานของชาวจีนทั้งห้ากลุ่มภาษา เห็นได้จากศาลเจ้า สมาคมตระกูลแซ่ สมาคมกลุ่มภาษา และโรงเรียนจีน เป็นต้น ...

กลุ่มชาติพันธุ์ "ไต" อาศัยอยู่ตั้งแต่ตอนเหนือเวียดนาม ตลอดแนวตอนใต้ของจีน ลาว ไทย ทางตอนเหนือของพม่าไปจนถึงแคว้นอัสสัมของอินเดีย ด้วยการกระจายตัวไปในพื้นที่ที่แตกต่าง พวกเขาจึงมีชื่อเรียกมากมายตามประเทศและกลุ่มคนที่อาศัยร่วม โดยคำว่า "ไทใหญ่" พบว่าเป็นคำที่คนไทยเท่านั้นใช้เรียกคนกลุ่มชาติพันธุ์นี้ ...

คนไทยโคราช ไม่ใช่ชื่อเรียกชนชาติและเชื้อชาติ ไม่ใช่อัตลักษณ์ชาติพันธุ์ที่ตายตัว แต่เป็นกระบวนการสร้างอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ที่ผ่านการกรองและต่อรองกับอำนาจของรัฐศูนย์กลางของคนกลุ่มวัฒนธรรมไทย จนตกผลึกเป็น "ไทยโคราช" อัตลักษณ์ที่มีความคล้ายไปทางวัฒนธรรมไทยภาคกลางมากกว่าวัฒนธรรมลาวในอีสาน ...

ไทยเบิ้ง ไทยเดิ้งหรือไทยโคราช มีถิ่นฐานอยู่ในจังหวัดลพบุรีมานานกว่าสองทศวรรษ ในเขตรอยต่อของภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผู้คนที่อาศัยในแถบนี้มีวัฒนธรรมเป็นเอกลักษณ์ ลักษณะวัฒนธรรมผสมผสานระหว่างภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลาง เหตุเพราะเป็นชุมชนที่มีปฏิสัมพันธ์กับทั้งสองภูมิภาค ...

ครั้งที่คณะมิชชันนารีเดินทางไปเผยแพร่คริสตศาสนาที่เมืองหย่า มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ชาวเมืองหย่าบางส่วนหันมานับถือศาสนาคริสต์ เมื่อเดินทางกลับมายังประเทศไทย ชาวหย่าบางส่วนได้เดินทางมาด้วยในฐานะลูกหาบและพบว่าพื้นที่อุดมสมบูรณ์ทั้งให้เสรีภาพในศาสนา จึงกลับไปชวนครอบครัวมาตั้งถิ่นฐานอยู่ที่จังหวัดเชียงราย ...