ในประเทศไทย ชาวปะโอ เข้ามาหลากช่องทางและหลายระลอก ทั้งจากเงื่อนไขของการกวาดต้อนผู้คนในยุคเก็บผักใส่ซ้าเก็บข้าใส่เมือง จนถึงยุคของการทำไม้ของอังกฤษในช่วงอาณานิคม รวมถึงการอพยพระลอกใหญ่ในช่วงความไม่สงบภายในประเทศ  และในช่วงเศรษฐกิจในประเทศไทยเฟื่องฟู ต้องการแรงงานจากต่างแดนเข้ามาทำงาน  ชาวปะโอก็เคลื่อนย้ายเข้ามาอันเนื่องมาจากปัจจัยทางเศรษฐกิจอีกระลอกหนึ่ง 

           ทั้งนี้พบว่า ชาวปะโอที่เคลื่อนย้ายเข้ามในประเทศไทยในยุคแรกๆ นั้น ได้กลืนกลาย แต่งงานข้มวัฒนธรรมกับคนท้องถิ่น ได้รับสถานะความเป็นคนไทย หากแต่ยังคงธำรงอัตลัษณ์ความเป็นเชื้อสายชาวปะโอเอาไว้ เหนี่ยวแน่น และเจือจางตามแต่ละเหตุปัจจัย โดยพบว่าชาวปะโอในประเทศไทยนั้นอาศัยตั้งถิ่นฐานอยู่หนาแน่นในหลายชุมชนในเขตจังหวัดแม่ฮ่องสอนและเชียงราย นอกจากนี้ยังพบว่าชาวปะโอตั้งบ้านเรือนในอำเภอต่างๆ ของจังหวัดเชียงใหม่ มีลูกหลานสืบเชื้อสายกลายเป็นคนเมืองไปหมด เช่น แถวหน้าตลาดเก่า อำเภอหางดง บ้านแม่ก๊ะ อำเภอสันป่าตอง บ้านข่วงเปา อำเภอแม่ริม อำเภอแม่อาย บ้านเวียง อำเภอฝางและบ้านบ่อหิน อำเภอพร้าว รวมถึงมีชุมชนขนาดเล็ก ๆ ปะปนไปกับคนท้องถิ่นในพื้นที่เส้นทางการค้าโบราณ ซึ่งสะท้อนมาให้เห็นในรูปแบบของสถาปัตกรรมวัดวาอารามและเรื่องเล่า  เช่น วัดนันตาราม จ.พะเยา วัดศรีรองเมือง วัดม่อนปู่ยักษ์ จ.ลำปาง ดหนองคำ จ. เชียงใหม่  กลุ่มสถาปัตยกรรมกลุ่มนี้ล้วนแล้วแต่ตั้งอยู่ในพื้นที่ภคเหนือตอนบน นอกจากนี้ ประเด็นเกี่ยวการตั้งถิ่นฐานในอีสาน หากแต่กลุ่ทนี้ถูกเรียกว่ากุลา และปัจจุบันก็ยอมรับตัวเองในชื่อเรียกนั้น ชาวกุลา (ตองซู่) รุ่นแรกๆ ที่เดินทางเข้ามาค้าชายและแต่งงานกับผู้หญิงในท้องถิ่นอีสาน ต่างก็อยู่กันอย่างกระจัดกระจาย เมื่อชาวกุลาเหล่านั้นเสียชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวกุลาก็สูญหายไปกับเจ้าของ หรือบางคนกลืนกลายเป็นคนในท้องถิ่นที่ตนอาศัยอยู่ จากการสำรวจเบื้องต้นในงานวิจัยพบว่ามีหมู่บ้านที่มีลูกหลานของชาวกุลา รวมทั้งประเพณีวัฒนธรรมที่ยังหลงเหลืออยู่ไม่มากนัก  อยู่ใน ส่วนใหญ่ในเขตบ้านโนนใหญ่ ต.ก่อเอ้ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี บ้านบึงแก อ. มหาชนะชัย จ.ยโสธร  บ้านฝาง อ.เกษตรวิสัย จ.ร้อยเอ็ด  จังหวัดกาฬสินธุ์ และจังหวัดมุกดาหาร

          ในขณะที่กลุ่มที่เคลื่อนย้ายเนื่องจากเหตุปัจจัยทางด้านเศรษบกิจนั้นเข้ามาอยู่ในกิจรรมทางเศรษฐกิจฐานรากของประเทศไทย โดยเฉพาะในกิจการแปรรูปไม้ งานก่อสร้าง หรือแม่บ้าน โดยส่วนใหญ่มักพบในพื้นที่เชียงใหม่ และกรุงเทพมหานคร

          คนปะโอมีความสัมพันธ์ที่เกี่ยวข้องกับสังคมไทยมาตั้งแต่ช่วงสมัยสุโขทัยแล้ว เดวิด วัยอาท (David K Wyatt) นักประวัติศาสตร์ที่ศึกษาประวัติศาสตร์ไทยตั้งข้อสันนิษฐานว่า ในสมัยที่มีการเผยแพร่พุทธศาสนาแบบเถรวาทเข้ามาในประเทศไทยนั้นพระสงฆ์ที่เดินทางเข้ามาเผยแพรํในพื้นที่แถบภาคกลางและภาคเหนือของไทย เป็นพระสงฆ์ที่มาจากบริเวณเมืองตะโถ่ง ซึ่งน่าจะเป็นพระสงฆ์ชาวปะโอ และชาวมอญ (Wyatt, 1984 อ้างใน Christensen and Sann Kyaw 2006: 40) ในยุคต่อมาสมัยพระเจ้าบุเรงนอง (Bayinnaung) ที่ยกทัพไปรบกับไทใหญ่ และกวาดต้อนผู้คนจำนวนมากเข้ามารบกับอาณาจักรลานนาในช่วงประมาณปีพ.ศ.2101 ซึ่งในกลุ่มนั้นก็มีชาวปะโอรวมอยู่ด้วย และเมื่อยึดล้านนาได้ ทำให้เกิดการตั้งถิ่นฐานของชาวปะโอในอาณาจักรล้านนา ต่อมาในสมัยพระเจ้ากาวิละ ได้สวามิภักดิ์กับพระเจ้ากรุงธนบุรี และช่วยขับไล่พม่าออกไปจากแผ่นดินสยามและอาณาจักรล้านนา พระเจ้ากาวิละรบชนะเมืองเชียงตุง และสิบสองปันนา จึงได้กวาดต้อนผู้คนเข้ามาในอาณาจักรล้านนา เป็นยุคที่เรียกว่า “เก็บผักใส่ซ้า เก็บข้าใส่เมือง” และอีกกลุ่มก็อพยพมาจากรัฐฉาน พม่า และลาว ล้านนา จึงเป็นกลุ่มคนหลายเชื้อชาติมาอยู่ร่วมกันมีทั้งไทยลื้อ ไทเขิน ไทยอง ไทยวน ไทใหญ่ กระเหรี่ยง มอญ ต่องสู้(ปะโอ) ลัวะ ขมุและชาวเขา เผ่าต่างๆ แต่ละชนเผ่าจะมีหมู่บ้านเป็นของตัวเอง และตั้งชื่อหมู่บ้านตามถิ่นเดิมที่จากมา เช่นเมืองวะ บ้านเลน เป็นต้น เมื่อมีการตั้งถิ่นฐานและมีสถานะเป็นพลเมืองได้ระดับหนึ่ง จึงได้ชักชวนญาติพี่น้องที่อยู่ต่างแดนอพยพมาตั้งรกรากในอาณาจักรล้านนาจนถึงปี 2502(สุเทพ2525: 133-148) ยุคต่อมา ก็จะพบชาวปะโอที่เข้ามาในฐานะพ่อค้าคนกลางที่ค้าขายสินค้าทั้งจากตะโถ่ง และตองจี เข้ามาค้าขายในบริเวณภาคเหนือของไทย

          ช่วงพ.ศ. 2428 หลังจากอังกฤษเข้ามายึดครองพม่า ความวุ่นวายและความอ่อนแอในราชสำนักพระเจ้าสีป๊อยุติลง ประกาศให้พม่าเป็นมณฑลหนึ่งของอินเดีย ในหัวเมืองต่างๆ เกิดความวุ่นวาย จลาจล เกิดการแตกแยก รบพุ่งทำสงคราม ซึ่งกลุ่มชนเผ่าต่างๆ ทำการต่อต้านอังกฤษ ทำให้ชาวไทใหญ่ และปะโอ ตามเมืองต่าง ๆ ที่ถูกปราบปราม และที่ได้นับความเดือดร้อนจากสงคราม ได้อพยพเข้ามาในเมืองต่างๆ ของดินแดนล้านนา จัดว่าเป็นรุ่นที่ 1 ภายหลังที่ไทยทำสนธิสัญญาเบาว์ริง ใน พ.ศ. 2411 และการทำสนธิสัญญาเชียงใหม่ฉบับที่ 2 มีผลให้บริษัทชาวอังกฤษในพม่า เช่น บริษัทบริติชบอร์เนียว บริษัทบอมเบย์เบอร์ม่า เข้ามาทำกิจการสัมปทานป่าไม้เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง แพร่ น่าน มีชาวพม่า ไทใหญ่ ต่องสู้ เดินทางเข้ามาทำงานด้วย และกลุ่มชนเหล่านี้ได้กลายเป็นผู้รับไม้รายย่อยส่งให้บริษัทใหญ่ในพม่า

          การทำไม้สักของอังกฤษในประเทศพม่าทางใต้ ได้ย้ายเข้ามาทำไม้สักยังภาคเหนือของประเทศไทยในช่วงปลาย ค.ศ.1850 และ 1860 อุตสาหกรรมการทำไม้สักในระยะเวลา 7 ปีทางภาคเหนือของประเทศไทย จึงอาศัยแรงงานชาวพม่า มอญ และไทใหญ่ ซึ่งส่วนใหญ่ถูกเกณฑ์มาจากประเทศพม่าโดยอยู่ภายใต้อังกฤษ นอกจากนี้ กลุ่มคนงานทำไม้สักทั้งชาวมอญและไทใหญ่ อาจจะมีชาวปะโอปะปนรวมอยู่ด้วย เพราะมีชาวปะโอส่วนใหญ่เป็นคนทำไม้สักบนภูเขาทางทิศตะวันออกของเมืองท่าตอน และเมาะตะมะ (Martaban / Moulmein) เมื่อข้ามชายแดนมาใกล้กับแม่สอด บางคนได้ทำงานในป่าทางตอนเหนือใกล้กับแม่สะเรียง ก่อนที่จะเคลื่อนย้ายมาทางป่าตะวันออกใกล้กับเชียงใหม่ ลำปาง แพร่และน่าน ส่วนอื่นๆ เดินทางตรงมาจากแม่สอดไปยังป่าทางภาคเหนือ

          กลุ่มชาวพม่า ชาวไทใหญ่และชาวต่องสู้มีฐานะมั่งคั่งร่ำรวย ได้สร้างบูรณปฏิสังขรณ์วัดวาอารามใกล้เคียงกับสถานที่อาศัยของพวกตน ที่มีชื่อเสียงในจังหวัดเชียงใหม่ได้แก่ จองหม่องพิส ได้บูรณะเจดีย์ วิหารพระเจ้าองค์หลวง วัดมหาวัน จองจิ่งนะ บูรณะกฏิวัดหนองคำ หลวงโยนการพิจิตร (ปันโหย่ อุปโยคิน) สร้างวัดอุปคุตม่าน (ปัจจุบันถูกรื้อทิ้งและสร้างพุทธสถานขึ้นมาแทน) ประกอบกับมีชาวต่องสู้ที่เข้ามาแสวงโชคได้รับคำชักชวนและคำบอกเล่าถึงความ อุดมสมบูรณ์ความสงบสุขในล้านนา จึงเดินทางเข้ามาติดต่อค้าขายสินค้าวัวต่าง ๆ และส่วนหนึ่งได้แต่งงานกับผู้หญิงล้านนา ชาวต่องสู้ได้มาตั้งบ้านเรือนที่อยู่อาศัยใกล้เคียงชาวไทใหญ่และชาวพม่า อย่างสงบสุข พบหลักฐานจากคำบอกเล่าว่าชาวปะโอ ชาวพม่า ชาวไทใหญ่ ตั้งร้านค้าเป็นแบบ “เรือนแพ” หรือเรือนแถว ขายของอยู่ย่านท่าแพ อุปคุต ใกล้ศาลต่างประเทศ ตลาดวโรรส (กาดหลวง) ย่านช้างม่อย ที่มีอาชีพเดินทางค้าขาย ก็ตั้งบ้านเรือนในตรอกซอกซอยแถววัดมหาวัน วัดบูรพาราม วัดเชตวัน วัดหนองคำ

          ดังกล่าวข้างต้นว่าชาวปะโอในยุคแรกเริ่มนั้นเดินทางเข้ามาทำไม้และค้าขายในกลุ่มพ่อค้นทางไกล ซึ่งมีหลากหลายกลุ่มชาติพันธุ์ ทั้งชาวจีนยูนนาน ชาวพม่า ชาวไทใหญ่ และชาวปะโอ โดยเส้นทางโบราณที่เดินทางเข้ามาค้าขายนั้นมีสี่เส้นทางหลัก ได้แก่

          1. เส้นทางแม่ฮ่องสอน มาทางบ้านผาปูน ผ่านเมืองปาย เมืองยวม ส่วนใหญ่เดินทางมาจากเมืองหมอกใหม่ เมืองป๋อน เมืองหนองบอน 

          2. เส้นทางฝาง มาจากเมืองปั่น เมืองนาย

          3. เส้นทางแม่สาย เป็นกลุ่มที่มาจากเมืองต่องกี เมืองหนอง

          4. เส้นทางแม่สอด  เป็นกลุ่มที่มาจากเมืองตะถุ่ง เมืองมะละแหม่ง

          ทั้งนี้ Le May (1986) ได้ท่องเที่ยวในประเทศไทยในปี 1913-1914 และได้พบกับชาวตองซู่ทางเหนือของแพร่ และพบชาวตองซู่ที่เชียงคำ บริเวณใกล้ชายแดนไทย-ลาว พื้นที่ทางตอนใต้ของ อ.แม่สอด พ่อค้าชาวปะโอจากเมืองท่าตอน ก็เข้ามาพร้อมกับวัว ควาย และสินค้าอย่างอื่นตั้งแต่ยุคการค้าในอดีต และเส้นทางสงครามผ่านภูเขา Dawna เป็นเทือกเขาทอดยาวผ่านประเทศไทย ทุกวันนี้ เมืองชายแดนแม่สอด เป็นที่รับรู้ว่าเป็นแหล่งค้าพลอยจากประเทศพม่าและเป็นตลาดสินค้า ซึ่งมีคนทำงานในโรงงานที่แม่สอดจำนวนมากมาจากประเทศพม่า อันประกอบด้วยชาวปะโอ มอญ กะเหรี่ยง และพม่า โดยที่แม่สอดมีชุมชนชาวปะโอประมาณ 50 หลังคาเรือนอาศัยอยูํในเขตแม่ตาว ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของแม่สอด เรื่อยไปถึงบริเวณแม่น้ำเมย นอกจากนี้ ที่แม่ตาวยังมีวัดพุทธของชาวปะโอ ชื่อ วัดไทยวัฒนาราม (หรือบางครั้งคนในท้องถิ่นเรียกว่าวัดแม่ตาว หรือวัดเงี้ยว) รวมทั้งมีกลุ่มฟ้อนรำของชาวปะโอของวัดนี้ด้วยชาวปะโอกลุ่มอื่นๆ เข้ามายังประเทศไทยได้ด้วยมีทักษะฝีมือในการทำไม้ และเป็นคนขี่ช้าง

          ชาวปะโอเดินทางผ่านเส้นทางค้าขายในอดีตจากเมืองตะโถ่ง ทางตอนล่างของพม่า และจากเมืองตองจี ทางรัฐฉานตอนใต้ เข้ามายังภาคเหนือของประเทศไทย ในปี 1876Scott ได้กล่าวถึง พ่อค้าชาวต่องตู และพ่อค้าเร่ทำการค้าในเส้นทางระหว่างเชียงตุง(Kengtung) เชียงใหม่ และลำปางในขณะที่คนทางภาคเหนือของประเทศไทยระบุถึงชื่อเสียงของชาวปะโอ หรือ ตองซู่ ด้านการปศุสัตว์และคนเลี้ยงม้า พวกเขานำวัว ควาย จากรัฐฉานตอนใต้เข้ามายังภาคเหนือของประเทศไทย จากที่แนวชายแดนเป็นที่รู้จักด้วยการพบปะกับผู้ซื้อในรัฐฉานฝั่งที่อยู่ด้านชายแดน พ่อค้านำเอายาสมุนไพรและสิ่งของ ข้ามเส้นชายแดนเข้ามาสู่เชียงใหม่ หรือที่ไหนสักแห่งที่จะขายของได้จนหมด บางคนทำการค้าภายในประเทศไทย ซึ่งโดยทั่วไปอยู่ระหว่างเส้นทางเมืองชายแดน เช่น อ.แม่สาย อ.ฝาง และเมืองใหญ่อย่างเช่น เชียงราย เชียงใหม่ พ่อค้ารายเล็กๆ หลายคนได้ลงหลักปักฐานในภาคเหนือของประเทศไทย (Scott 1944 อ้างในChristensen and Sann Kyaw 2006: 46)

          ในประเทศพม่า มีชาวปะโอจำนวนมากที่สุดในรัฐฉาน โดยตั้งถิ่นฐานอยู่ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐฉาน  รองลงมาอยู่ในเขตตะโถ่ง รัฐมอญ และยังมีชุมชนบางส่วนกระจัดกระจายอยู่ในย่างกุ้ง และมัณฑเลย์ มีภาษาเป็นของตนเอง โดยส่วนใหญ่ใช้ภาษาปะโอในชีวิตประจำวัน และบางส่วนสามารถสื่อสารภาษาไทใหญ่ และภาษาพม่าได้ จากการสำรวจทางภาษาศาสตร์โดยรัฐบาลอักฤษในช่วงปี คศ. 1931 พบว่ามีกลุ่มคนที่พูดภาษาปะโอประมาณ 750,000 โดยการสำรวจนี้ไม่ได้สำรวจในลักษณะทางชาติพันธุ์ จึงอนุมานได้ว่าน่าจะมีชาวปะโอจำนวนมากกว่านี้ ที่ใช้ภาษาอื่น ๆ  ในการสื่อสารนอกเหนือจากภาษาปะโอ

          ตำนานชาวปะโอ ที่ระบุว่า พวกเขาอพยพมาจากทิศใต้บนที่ราบสูงของทวีปเอเชียตอนกลาง เข้ามายังพม่า ในประเทศพม่าตอนล่างพวกเขาได้สถาปนาเมืองตะโถ่ง ซึ่งเป็นทิศตะวันออกของเมืองย่างกุ้งในปัจจุบัน พวกเขาเฟื่องฟู พัฒนาอาณาจักร และมีวัฒนธรรมชาวเมืองที่มีความสลับซับซ้อนมากขึ้น (sophisticated) ภายหลังจากการเสื่อมสลายของตะโถ่ง ตั้งแต่ปี A.D. 10571(ชาวปะโออ้างว่าตะโถ่งเป็นเมืองหลวงที่มีกษัตริย์ของตนปกครอง แม้ว่านักประวัติศาสตร์ทุกคนล้วนเห็นตรงกันว่าตะโถ่งเคยเป็นอาณาจักรของชาวมอญก็ตาม)

          คำอธิบายเกี่ยวกับการเคลื่อนย้ายตัวของชาวปะโอก็มุ่งไปที่เส้นทางการอพยพของชาวปะโอจากเมืองตะโถ่งไปยังเมืองสะทุง (Hsa Htung)ขณะเดียวกัน Christensen and Sann Kyaw (2006)ระบุว่า มีจำนวนประชากรชาวปะโอทางอยู่ตอนเหนือของที่ราบริมแมํน้ำซิททาง (Sittang) อันเป็นเส้นทางหลักในการเดินจากท่าตอนขึ้นมาทางทิศเหนือ พบชาวปะโอจำนวนมากอยู่ทางตะวันออกของท่าตอน ตลอดเส้นทางจาก ตะโถ่ง-พะอัน กอกาเรก-ถนนแม่สอด (Thaton-Pa-an-Kawkareik-Mae Sod road) ซึ่งเคยเป็นเส้นทางสงคราม/และเส้นทางค้าขายโบราณมายังประเทศไทย ซึ่งมีแนวโน้มที่นำเชื่อว่าบรรพบุรุษชาวปะโอน่าจะอพยพมาทางตะวันออกมากกว่าจะขึ้นไปทางเหนือ ชาวปะโอเหล่านั้นเดินทาง มาถึงที่ราบสูงรัฐฉานและปักหลักในพื้นที่ฟากตะวันตกของทะเลสาบอินเล  ทั้งนี้ถัดจากชาวอินทา แล้ว ชาวปะโอเป็นชาติพันธุ์กลุ่มใหญ่รองลงมาซึ่งอาศัยอยู่บริเวณทะเลสาบอินเลส่วนใหญ่อยูํในพื้นที่รัฐฉาน และกระจายตัวอยูํในรัฐกะเหรี่ยง รัฐกะเรนนีและทางตอนกลางของพม่าแล้ว

          การเคลื่อนย้ายเข้ามาของชาวปะโอในช่วงความไม่สงบในประเทศพม่มีหลายระลอกด้วยกัน ทั้งนี้ไม่เฉพาะชาวปะโอเท่านั้น  แต่ชนกลุ่มน้อยอื่น ๆ ในประเทศพม่าเคลื่อนย้ายเข้าสู่ประเทศไทยจำนวนมากในช่วงสงครามภายในระหว่างรับบาลทหารกับกองกำลังชนกลุ่มน้อย

          ในช่วงปี 2493 หลังจากที่กองกำลังของพรรคก๊กมินตั๋งพ่ายแพ้ต่อพรรคคอมนิวนิสต์จีน และได้มีการถอยทัพเข้ามาในเขตรัฐฉาน ผู้คนจำนวนหนึ่งในรัฐฉานก็อพยพโยกย้ายมาทางชายแดนตอนเหนือของไทย

          ในช่วงปี พ.ศ. 2505 นับเป็นปีที่มีความสำคัญของกระบวนการอพยพข้ามถิ่นของประชาชนจากพม่าทั้งที่เป็นชาวพม่าเองและชนกลุ่มน้อยชาติพันธุ์แต่กลุ่มบุคคลที่ได้รับผลกระทบทางการเมืองและการปราบปรามอย่างรุนแรงกลับเป็นกลุ่มชาติพันธุ์หรือชนกลุ่มน้อย (พรพิมล ตรีโชติ 2548:16)

          ในช่วงปี พ.ศ. 2520  สถานการณ์ความรุนแรงในประเทศพม่า ส่งผลให้ชาวปะโอมีการอพยพย้ายถิ่นเข้ามาในประเทศไทยแต่กระจายตัวอยู่ตามแนวชายแดนไทย-พม่าแต่เน้นฝั่งพม่มากกว่า และเริ่มเข้ามาในประเทศไทยแถบจังหวัดแม่ฮ่องสอนที่จำนวนเพิ่มมากขึ้นในช่วงปี  2536

           ในช่วงปี 2527การสู้รบกันระหว่าง กองทัพเมิงไต (Mong Tai Army) ของขุนส่ากับทหารพม่า ทำให้ชาวบ้านในรัฐฉานซึ่งมีกลุ่มปะโอประมาณสี่ร้อยคน ต้องอพยพหลบหนีเข้ามายังพื้นที่ชายแดนของไทย และเมื่อขุนส่าเจรจาหยุดยิงและเข้าร่วมกับพม่า

          ในช่วงนปี พ.ศ. 2531 เมื่อรัฐบาลพม่าได้วางนโยบายในการจัดการกับปัญหากองกำลังชนกลุ่มน้อยอย่างเบ็ดเสร็จ เพื่อแก้ไขความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลพม่ากับกองกำลังชนกลุ่มน้อยกลุ่มต่าง ๆ (พรพิมล ตรีโชติ 2548:42)

          ในช่วงปี 2540 กองทัพรัฐฉาน (ShanState Army – SSA) ก็เข้ายึดบริเวณบ้านหัวเมืองฝั่งตรงข้ามกับชายแดนจังหวัดแม่ฮ่องสอน ซึ่งทำให้เกิดการอพยพเข้ามาของกลุ่มปะโอมายังชายแดนจังหวัดแม่ฮ่องสอนอีกระลอกหนึ่ง

          ในระยะเวลา 26 ปี (ค.ศ. 1962-1988) ที่พลเอกเนวินและกลุ่มทหารพม่าได้อยู่ในอำนาจปกครองสหภาพพม่า โดยมีลักษณะเผด็จการที่อาศัยอุดมการณ์สังคมนิยม ทำให้สหภาพพม่าต้องประสบปัญหาทั้งทางด้านการเมือง ทางด้านเศรษฐกิจ และทางด้านสังคมส่งผลให้เกิดการเคลื่อนย้ายของผู้คนในรัฐชาติพันธุ์จำนวนมากเข้าสู่ประเทศไทย